Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

aliquid in serum L

  • 1 Затягивать

    - stringere (nodum); constringere; trahere (vincla galeae; aliquid in serum); moras alicui rei addere; extrahere (proelium ad noctem; bellum in tertium annum; aliquid in infinitum); contrahere; sustinere (aliquid in noctem, ad noctem); obducere; producere; extendere; morari;

    • затянувшаяся трапеза - tractus in longum convictus;

    • преднамеренно затянуть войну - sustinere bellum consilio;

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Затягивать

  • 2 traho

    trāxī, tractum, ere
    1)
    а) тащить, тянуть ( plaustra per montes V); таскать, влечь ( aliquem crinibus V)
    per me ista pedibus trahantur погов. C — по мне, пропади оно пропадом
    б) волочить ( Hectorem circum Pergăma O); вести за собой ( exercitum L); с трудом передвигать ( genua aegra V); вытаскивать ( ex puteis aquam C); увлекать, мчать (limum arenamque Sl; trahi studio laudis C)
    2)
    а) притягивать ( magnes ferrum trahit Sol); привлекать, вовлекать, склонять ( in suam sententiam L)
    trahit sua quemque voluptas V — каждого влечёт своё удовольствие, т. е. у всякого свой вкус
    б) втягивать, завлекать ( Teucros in proelia V)
    ne pars sincēra trahatur O — чтобы и здоровая часть не оказалась вовлечённой, т. е. поражённой
    3) отнимать ( partem doloris L); утаскивать, уносить ( praedas L); грабить
    4) вытаскивать, вынимать, извлекать (ferrum a, de и e vulnere или corpore O)
    t. vultum Oхмуриться
    6) вытягивать, удлинять ( digitos pedum O)
    7) тянуть в разные стороны, раздирать ( factionibus trahi T)
    8) расточать, растрачивать (pecuniam omnibus modis Sl)
    9) распределять, делить ( laborem sorte V)
    10) влечь за собой, причинять, вызывать ( ruinam V)
    11) отвлекать, отклонять (aliquem ab incepto Sl)
    12) втягивать (в себя), пить ( pocula fauce H); всасывать ( sucum e terra C); впивать, вдыхать (odorem naribus Ph; auras ore O)
    13) присваивать (себе), захватывать (regnum L; t. in se munia senatus T); приписывать ( decus alicujus rei ad aliquem L)
    t. in se crimen Oбрать вину на себя
    14) испускать, издавать ( vocem imo a pectore V)
    15) выводить, вести ( originem ab aliquo PM)
    16) извлекать, перенимать, усваивать ( multum ex moribus Sarmatarum T)
    17) принимать, усваивать, получать (nomen ab aliquo C, O; colorem V, O; molestiam ex aliqua re C); приобретать ( lapidis figuram O)
    18) обдумывать, обсуждать, взвешивать ( rationes alicujus rei Sl)
    t. animo или cum animo suo Sl — обдумывать, размышлять
    19) проводить ( noctem sermone V); влачить ( vitam Ph)
    t. moram O — тянуть, медлить
    t. quiētem Prp — отдыхать, спать
    20)
    а) откладывать ( omnia Sl); затягивать ( aliquid in serum L)
    21) растягивать, протяжно произносить ( verba Sil)
    22) тянуться, длиться ( decem annos Fl)

    Латинско-русский словарь > traho

  • 3 serus

    sērus, a, um, adj. [cf. series; Sanscr. sărat, thread; that which is long drawn out], late (freq. and class.; cf.: tardus, lentus): nescis quid vesper serus vehat (the title of a work by Varro), Varr. ap. Gell. 1, 22, 4; 13, 11, 1:

    sero a vespere,

    Ov. M. 4, 415:

    serā nocte,

    Liv. 1, 57, 9; Col. 1 praef.; Prop. 1, 3, 10; Val. Fl. 7, 400:

    crepuscula,

    Ov. M. 1, 219:

    lux,

    id. ib. 15, 651:

    dies,

    Tac. H. 3, 82 (cf. infra, B.):

    hiems,

    Liv. 32, 28, 6:

    anni,

    i. e. ripe years, age, Ov. M. 6, 29; 9, 434; id. F. 5, 63; cf.

    aetas,

    id. A. A. 1, 65; Plaut. Aul. 4, 1, 4:

    gratulatio,

    Cic. Fam. 2, 7, 1:

    portenta deūm Tarda et sera nimis, id. poët. Div. 2, 30, 64: nepotes,

    Ov. M. 6, 138:

    posteritas,

    id. P. 1, 4, 24: sera eruditio, quam Graeci opsimathian appellant, Gell. 11, 7, 3; cf. poet., of persons, with gen.: o seri studiorum! ye late-learned, opsimatheis (i. e. backward, ignorant), Hor. S. 1, 10, 21 (v. infra, b. a): ulmus, late - or slowly-growing (acc. to others, old), Verg. G. 4, 144; so,

    ficus,

    late in bearing, Col. 5, 10, 10; cf. serotinus, and v. the foll. under sup.—Comp. (rare; not in Cic. or Cæs.; cf. adv. infra fin.):

    serior mors (opp. maturior),

    Cels. 2, 6 med.:

    senectus,

    Mart. 5, 6, 3:

    spe omnium serius bellum,

    Liv. 2, 3, 1:

    serior putatio,

    Col. 4, 23, 1; 2, 10, 15.— Poet., for posterior:

    serior aetas,

    Ov. Tr. 5, 9, 7; Tib. 1, 4, 33:

    hora,

    Ov. H. 19, 14.— Sup.:

    successores quam serissimi,

    Vell. 2, 131, 2:

    serissima omnium (pirorum) Amerina, etc.,

    ripening the latest, Plin. 15, 15, 16, § 55; cf. supra.—
    b.
    Poet.
    (α).
    For the adv. sero, of one who does any thing late:

    serus in caelum redeas,

    Hor. C. 1, 2, 45:

    serus Graecis admovit acumina chartis,

    id. Ep. 2, 1, 161:

    jusserit ad se Maecenas serum sub lumina prima venire Convivam,

    late in the day, id. S. 2, 7, 33:

    nec nisi serus abi,

    Ov. A. A. 2, 224:

    poena tamen tacitis sera venit pedibus,

    Tib. 1, 10, 3:

    (me) Arguit incepto serum accessisse labori,

    Ov. M. 13, 297.—So with things as subjects:

    sera rubens accendit lumina Vesper,

    Verg. G. 1, 251:

    imposita est sero tandem manus ultima bello,

    Ov. M. 13, 403:

    seros pedes assumere,

    id. ib. 15, 384:

    Cantaber serā domitus catenā,

    Hor. C. 3, 8, 22:

    serum ut veniamus ad amnem Phasidos,

    Val. Fl. 4, 708.—With gen.:

    o seri studiorum!

    Hor. S. 1, 10, 21 (v. supra); so,

    belli serus,

    Sil. 3, 255.—With inf.:

    cur serus versare boves et plaustra Bootes?

    Prop. 3, 5 (4, 4), 35.—
    (β).
    For adverb. use of sera and serum, v. adv. infra.—
    B.
    Substt.
    1.
    sēra, ae, f. (sc. hora), a late hour, the evening hour, hespera, sera, vespra, crepusculum, Gloss. Vet.—
    2.
    sērum, i, n., late time, late hour (of the day or night; first in Liv.;

    esp. in the historians): serum erat diei,

    Liv. 7, 8, 4:

    quia serum diei fuerit,

    id. 26, 3, 1:

    jamque sero diei subducit ex acie legionem,

    Tac. A. 2, 21 fin.:

    extrahebatur in quam maxime serum diei certamen,

    Liv. 10, 28, 2 Drak. N. cr.:

    in serum noctis convivium productum,

    id. 33, 48; cf.: ad serum [p. 1682] usque diem, Tac. H. 3, 82.— Absol., in Sueton., of a late hour of the day:

    in serum dimicatione protractā,

    Suet. Aug. 17; id. Ner. 22:

    in serum usque patente cubiculo,

    id. Oth. 11.—
    II.
    Pregn., too late (class.):

    ut magis exoptatae Kalendae Januariae quam serae esse videantur,

    Cic. Phil. 5, 1:

    neque rectae voluntati serum est tempus ullum, etc.,

    Quint. 12, 1, 31:

    tempus cavendi,

    Sen. Thyest. 487: bellum, Sall. Fragm. ap. Philarg. Verg. G. 4, 144:

    Antiates serum auxilium post proelium venerant,

    Liv. 3, 5 fin.; 31, 24:

    auxilia,

    Val. Fl. 3, 562:

    improbum consilium serum, ut debuit, fuit: et jam profectus Virginius erat, etc.,

    Liv. 3, 46 fin.:

    redit Alcidae jam sera cupido,

    Val. Fl. 4, 247:

    seras conditiones pacis tentare,

    Suet. Aug. 17:

    cum tandem ex somno surrexissent, in quod serum erat, aliquot horas remis in naves collocandis absumpserunt,

    which was too late, Liv. 33, 48, 8:

    hoc serum est,

    Mart. 8, 44, 1; and with a subj.-clause:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    Quint. 12, 6, 3; so,

    serum est, advocare iis rebus affectum, etc.,

    id. 4, 2, 115.—
    b.
    Poet. for the adverb (cf. supra, I. b. a):

    tum decuit metuisse tuis: nunc sera querelis Haud justis assurgis,

    too late, Verg. A. 10, 94:

    ad possessa venis praeceptaque gaudia serus,

    Ov. H. 17, 107:

    Herculeas jam serus opes spretique vocabis Arma viri,

    Val. Fl. 3, 713:

    serā ope vincere fata Nititur,

    Ov. M. 2, 617:

    auxilia ciere,

    Val. Fl. 3, 562.—Hence, adv., in three forms.
    1.
    sēră, late ( poet. and very rare):

    sera comans Narcissus,

    late in flowering, Verg. G. 4, 122.—
    2.
    sērum, late at night ( poet. and very rare):

    quae nocte sedens serum canit,

    Verg. A. 12, 864.—
    3.
    sērō̆.
    A.
    (Acc. to I.) Late.
    a.
    Late, at a late hour of the day or night (rare but class.):

    eo die Lentulus venit sero,

    Cic. Att. 7, 21, 1 (cf. infra, B.):

    domum sero redire,

    id. Fam. 7, 22.—
    b.
    Late, at a late period of time, in gen. (freq. and class.):

    res rustica sic est: si unam rem sero feceris omnia opera sero facies,

    Cato, R. R. 5, 7; Cic. Brut. 10, 39; Quint. 6, 3, 103:

    doctores artis sero repertos,

    id. 2, 17, 7; 2, 5, 3.— Comp.:

    modo surgis Eoo Temperius caelo, modo serius incidis undis,

    Ov. M. 4, 198; Liv. 31, 11, 10:

    serius, quam ratio postulat,

    Quint. 2, 1, 1:

    scripsi ad Pompeium serius quam oportuit,

    Cic. Fam. 14, 10; 15, 1, 4; id. Sest. 31, 67; Liv. 37, 45, 18; 42, 28, 1:

    itaque serius aliquanto notatus et cognitus (numerus),

    Cic. Or. 56, 186:

    serius egressus vestigia vidit in alto Pulvere,

    Ov. M. 4, 105:

    ipse salutabo decimā vel serius horā,

    Mart. 1, 109, 9: omnium Versatur urna serius ocius Sors exitura, later or earlier (or, as we say, inverting the order, sooner or later), Hor. C. 2, 3, 26; so,

    serius aut citius sedem properamus ad unam,

    Ov. M. 10, 33:

    serius ei triumphandi causa fuit, ne, etc.,

    Liv. 39, 6, 4; 38, 27, 4:

    in acutis morbis serius aeger alendus est,

    Cels. 3, 2.— Sup.:

    ut quam serissime ejus profectio cognosceretur,

    Caes. B. C. 3, 75 (Scaliger ex conj.); so,

    legi pira Tarentina,

    Plin. 15, 17, 18, § 61 (al. serissima).—
    B.
    (Acc to II.) Too late (freq. and class.):

    abi stultus, sero post tempus venis,

    Plaut. Capt. 4, 2, 90:

    idem, quando illaec occasio periit, post sero cupit,

    id. Aul. 2, 2, 71; id. Am. 2, 2, 34; id. Men. 5, 6, 31; id. Pers. 5, 1, 16 (Opp. temperi); id. Trin. 2, 4, 14; 2, 4, 167; 4, 2, 147; Ter. Heaut. 2, 3, 103; id. Ad. 2, 4, 8. (Scipio) factus est consul bis:

    primum ante tempus: iterum sibi suo tempore, rei publicae paene sero,

    Cic. Lael. 3, 11; id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 9:

    sero resistimus ei, quem per annos decem aluimus contra nos,

    id. Att. 7, 5, 5; id. Verr. 2, 5, 63, § 164 et saep.:

    ne nimis sero ad extrema veniamus,

    far too late, id. Phil. 2, 19, 47; Liv. 21, 3, 5.—Hence, in a double sense, alluding to the signif. A. a.:

    cum interrogaret (accusator), quo tempore Clodius occisus esset? respondit (Milo), Sero,

    Quint. 6, 3, 49.—Prov.: sero sapiunt Phryges, are wise too late, are troubled with after-wit; v. sapio.— Comp., in the same sense:

    possumus audire aliquid, an serius venimus?

    Cic. Rep. 1, 13, 20:

    ad quae (mysteria) biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    doleo me in vitam paulo serius tamquam in viam ingressum,

    id. Brut. 96, 330: erit verendum mihi, ne non hoc potius omnes boni serius a me, quam quisquam crudelius factum esse dicat, id. Cat. 1, 2, 5:

    serius a terrā provectae naves,

    Caes. B. C. 3, 8; Suet. Tib. 52.

    Lewis & Short latin dictionary > serus

  • 4 in

       - formes arch. endŏ et indŭ, cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 etc.; gr. ἐν, ἐν-θα, ἐν-θεν, εἰς, i. e. ἐν-ς, ἀνά.    - voir l'article in de Gaffiot. [ABCU]A - ĭn, prép. [st1]1 [-] avec l'accusatif pour indiquer le lieu où l'on va, le but, l'aboutissement, la conformité, la distributivité, le temps (jusqu'à, pour) dans, en, sur, jusqu'à, pour, contre, conformément à, par (distributif).    - eo in urbem: je vais en ville.    - in meridiem: du côté du midi.    - in latitudinem: dans le sens de la largeur.    - in altitudinem: en hauteur.    - dormire in lucem: dormir jusqu'au jour.    - in diem vivere: vivre au jour le jour.    - in omnes partes: sous tous les rapports.    - in multam noctem: jusqu'au milieu de la nuit.    - amor in patria: l'amour pour la patrie.    - in rem esse: être utile.    - dicere in aliquem: parler contre qqn.    - in Verrem oratio: discours contre Verrès.    - in verba alicujus jurare: jurer selon la formule de qqn, prononcer le serment dicté par qqn.    - pacem dare in has leges: accorder la paix à ces conditions.    - servilem in modum: à la façon d'un esclave.    - in capita: par tête.    - in militem: par soldats.    - in singulos equites tunicas dare: donner une tunique à chaque cavalier.    - in perpetuum: pour toujours.    - in posterum diem: pour le lendemain.    - emere in diem: acheter pour une date fixée.    - in sex menses: pour six mois.    - in dies (singulos): [jour par jour] = au jour le jour.    - in universum: en général.    - in vicem (invicem, in vices): à son tour, en retour. [st1]2 [-] avec l'ablatif pour indiquer le lieu où l'on est, le temps dans diverses locutions dans, sur, en, à propos de, quand il s'agit de, parmi, pour    - sum in horto: je suis dans le jardin.    - in paucis diebus: en peu de jours.    - in primo congressu: au premier choc.    - in amicis eligendis: quand il s'agit de choisir des amis.    - in bonis oratoribus: parmi les bons orateurs.    - in salute reipublicae: quand il y va du salut de la république.    - in manu: à portée de la main.    - in aere alieno esse: avoir des dettes.    - in suis summis esse: ne pas avoir de dettes.    - in tempore: à temps.    - in oculis: sous les yeux.    - in tanta re: lorsqu'il s'agit d'une affaire si importante.    - in magna inopia: étant donné la disette.    - misericordes in furibus aerarii: compatissants pour les voleurs du trésor public. [ABCU]B - in, préfixe in-, i- parfois devant g ou n il- ou in- devant l im- ou in- devant m, p ir- ou in- devant r [st1]1 [-] dans, sur, contre (in-cidere → in + cadere: tomber sur; im- ponere ou in-ponere: placer sur; il-ludere ou in-ludere: jouer sur, se moquer de; ir-rumpere ou in-rumpere: s'élancer contre, s'élancer dans; in-fodere: creuser pour mettre dedans, enfouir). [st1]2 [-] valeur négative (i-gnavus: sans activité, paresseux, mou; i-gnoscere: ne pas reconnaître, pardonner; in-ers → in + ars: étranger à tout art, sans talent; il-lautus ou in-lautus: qui n'est pas lavé, sale; im-motus ou in-motus: immobile). [ABCU]C - in', pour isne.    - in' ? Ter.: vas-tu?
    * * *
       - formes arch. endŏ et indŭ, cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 etc.; gr. ἐν, ἐν-θα, ἐν-θεν, εἰς, i. e. ἐν-ς, ἀνά.    - voir l'article in de Gaffiot. [ABCU]A - ĭn, prép. [st1]1 [-] avec l'accusatif pour indiquer le lieu où l'on va, le but, l'aboutissement, la conformité, la distributivité, le temps (jusqu'à, pour) dans, en, sur, jusqu'à, pour, contre, conformément à, par (distributif).    - eo in urbem: je vais en ville.    - in meridiem: du côté du midi.    - in latitudinem: dans le sens de la largeur.    - in altitudinem: en hauteur.    - dormire in lucem: dormir jusqu'au jour.    - in diem vivere: vivre au jour le jour.    - in omnes partes: sous tous les rapports.    - in multam noctem: jusqu'au milieu de la nuit.    - amor in patria: l'amour pour la patrie.    - in rem esse: être utile.    - dicere in aliquem: parler contre qqn.    - in Verrem oratio: discours contre Verrès.    - in verba alicujus jurare: jurer selon la formule de qqn, prononcer le serment dicté par qqn.    - pacem dare in has leges: accorder la paix à ces conditions.    - servilem in modum: à la façon d'un esclave.    - in capita: par tête.    - in militem: par soldats.    - in singulos equites tunicas dare: donner une tunique à chaque cavalier.    - in perpetuum: pour toujours.    - in posterum diem: pour le lendemain.    - emere in diem: acheter pour une date fixée.    - in sex menses: pour six mois.    - in dies (singulos): [jour par jour] = au jour le jour.    - in universum: en général.    - in vicem (invicem, in vices): à son tour, en retour. [st1]2 [-] avec l'ablatif pour indiquer le lieu où l'on est, le temps dans diverses locutions dans, sur, en, à propos de, quand il s'agit de, parmi, pour    - sum in horto: je suis dans le jardin.    - in paucis diebus: en peu de jours.    - in primo congressu: au premier choc.    - in amicis eligendis: quand il s'agit de choisir des amis.    - in bonis oratoribus: parmi les bons orateurs.    - in salute reipublicae: quand il y va du salut de la république.    - in manu: à portée de la main.    - in aere alieno esse: avoir des dettes.    - in suis summis esse: ne pas avoir de dettes.    - in tempore: à temps.    - in oculis: sous les yeux.    - in tanta re: lorsqu'il s'agit d'une affaire si importante.    - in magna inopia: étant donné la disette.    - misericordes in furibus aerarii: compatissants pour les voleurs du trésor public. [ABCU]B - in, préfixe in-, i- parfois devant g ou n il- ou in- devant l im- ou in- devant m, p ir- ou in- devant r [st1]1 [-] dans, sur, contre (in-cidere → in + cadere: tomber sur; im- ponere ou in-ponere: placer sur; il-ludere ou in-ludere: jouer sur, se moquer de; ir-rumpere ou in-rumpere: s'élancer contre, s'élancer dans; in-fodere: creuser pour mettre dedans, enfouir). [st1]2 [-] valeur négative (i-gnavus: sans activité, paresseux, mou; i-gnoscere: ne pas reconnaître, pardonner; in-ers → in + ars: étranger à tout art, sans talent; il-lautus ou in-lautus: qui n'est pas lavé, sale; im-motus ou in-motus: immobile). [ABCU]C - in', pour isne.    - in' ? Ter.: vas-tu?
    * * *
        Caue ne illi obiectes nunc, in aegritudine Te has emisse. Plaut. Que tu te repens de les avoir acheté, ou Que tu les as acheté à regret et contre ton coeur.
    \
        In aere alieno esse. Cic. Estre endebté.
    \
        Immane est facinus, verum in aetate vtile et conducibile. Plaut. En temps et lieu, Aucunesfois.
    \
        In aeuo nostro. Plin. De nostre temps.
    \
        In_aeternum. Plin. iunior. Eternellement, A jamais.
    \
        In agendo. Terent. En jouant la farce.
    \
        In apparando consumunt diem. Terent. A appareiller.
    \
        In alio facere. Gell. Quae ita acerbitas est, si idem fiat in te, quod tute in alio feceris? A un autre.
    \
        Inuadere in aliquem. Tacit. Assaillir aucun.
    \
        In aliquo referam gratiam. Plaut. En quelque autre chose.
    \
        In ambiguo esse. Plaut. Estre en doubte.
    \
        In amicitiam et in amicitia alicuius esse. Cic. Estre son ami.
    \
        In animis nostris et iudiciis es. Plin. iun. Tu as gaigné nostre coeur.
    \
        In animo est. Liu. J'ay fantasie et vouloir de, etc.
    \
        Designati Consules in eum annum fuerant. Liu. Pour ceste annee.
    \
        Magistratibus in annum creatis. Liu. Pour un an.
    \
        Inducias in triginta annos impetrarunt. Liu. Pour trente ans.
    \
        Sestertia centena in annum accepit. Suet. Pour une annee.
    \
        In annos singulos. Liu. Quae bina milia aeris in annos singulos penderent. Par chascun an.
    \
        In ante diem XV. Cal. distulit. Cic. Jusques au quinzieme jour des Calendes.
    \
        In apertum proferre aliquod opus. Cic. Publier.
    \
        Vti re aliqua in argumentum. Quint. Pour argument et preuve.
    \
        In armis erant. Liu. Ils estoyent en armes, En champ de bataille.
    \
        In articulo ipso temporis. Cic. Sur le point du temps.
    \
        In assem. Columel. En tout, Toutes sommes assemblees.
    \
        In aurem dicere. Plin. En l'oreille.
    \
        Neminem docere, in authoritatem scientiae est. Plin. Donne reputation d'estre scavant.
    \
        Sentio, nisi in bonis, amicitiam esse non posse. Cic. Entre les gens de bien.
    \
        Cui praeter honestum nihil est in bonis. Cic. Il n'estime nul autre bien qu'honnesteté.
    \
        In breui. Quintil. En brief, Briefvement.
    \
        Ire in caedes. Tacit. Aller faire meurtres.
    \
        In caelo esse. Cic. Estre le plus heureux du monde.
    \
        Sextantibus collatis in capita. Liu. Pour homme.
    \
        Dare aliquid in casum. Tacit. Mettre en hazard, Mettre à l'adventure, Adventurer, Hazarder.
    \
        In cibo et vino. Cic. En mangeant et beuvant.
    \
        Olera ferre in coenam seni. Terent. Pour le soupper.
    \
        In coenas singulas. Gell. Pour chascun soupper.
    \
        In cogitando. Plaut. Multum in cogitando dolorem indipiscor. D'y penser, ou en y pensant.
    \
        In cognoscendo tute ipse aderis Chaerea. Terent. Quand ce viendra à la recongnoistre.
    \
        In commune consulere. Terent. Autant pour l'un que pour l'autre.
    \
        In commune consultare. Plin. iunior. Ensemble.
    \
        In commune dicere. Plin. Tout ensemble, En general.
    \
        In commune loqui. Plin. iunior. Parler ensemble, Deviser.
    \
        In commune vocare honores. Liu. Mettre les offices en commun, Constituer en dignité aussi tost le filz d'un privé, que le filz d'un Senateur, Garder equalité en la collation des dignitez sans acception des personnes.
    \
        In conspectum aspice. Plaut. Devant toy, Devant tes yeulx.
    \
        In contrarium. Plin. Au contraire.
    \
        A quo factum sit, in controuersiam venit. Quintil. On est endebat et different.
    \
        In crastinum. Plaut. Demain, Pour demain.
    \
        In culpa inuenire aliquem. Terent. Trouver que c'est sa faulte de quelque chose.
    \
        In culpam dicere. Gell. Pour reproche et blasme.
    \
        In denegando modo quis pudor est paululum. Terent. Quand ce vient à renier la chose.
    \
        In diem istuc Parmeno est fortasse quod minitare. Terent. Tu me menaces de bien loing, Il y a long temps d'ici là.
    \
        In qua die. Terent. En quel jour.
    \
        In diem viuere. Cicero. Au jour la journee, Sans se soulcier du lendemain.
    \
        In diem abiit praesens quod fuerat malum. Terent. Ta punition n'est seulement que differee, Tu n'y pers que l'attente.
    \
        In diem. Ouid. Pour un jour seulement.
    \
        In hunc diem. Plaut. Pour aujourdhuy.
    \
        In hunc diem a me vt caueant ne credant mihi. Plaut. Du jourdhuy, ou desormais.
    \
        Illi heri me vocauerant in hunc diem. Plaut. Pour aujourdhuy.
    \
        In hunc diem. Plaut. Jusques aujourdhuy.
    \
        Confirmarunt Consules se his supplicationibus in hunc annum non vsuros. Caelius ad Ciceronem. De ceste annee.
    \
        In dies. Plaut. De jour en jour, Par chascun jour, Touts les jours.
    \
        Crescente in dies multitudine. Liu. Journellement.
    \
        In dies singulos. Cic. Par chascun jour.
    \
        In his diebus. Plaut. Ces jours ci.
    \
        Fere in diebus paucis quibus haec acta sunt, Chrysis vicina haec moritur. Terent. Peu de temps apres.
    \
        In difficili est casus ille. Scaeuola. Il est difficile.
    \
        In disciplinam tradere puerum. Suet. Bailler pour estre enseigné et endoctriné.
    \
        In diuersum. Plin. Donec in diuersum abducat a nidis. Autre part.
    \
        In diuersum sterni. Colum. Du travers.
    \
        Filiam suam despondit in diuitias maximas. Plaut. A un fort riche compaignon.
    \
        In diuitiis esse. Plaut. Estre riche.
    \
        In domo, pro Domi. Quintil. En la maison.
    \
        In dotem esse, et doti esse, Iulianus. Pour dot.
    \
        In dubio est animus. Terent. En doubte.
    \
        In dubio est vita. Terent. En dangier.
    \
        In dubio fuit vtrum L. Manilius, etc. Liu. On a doubté autresfois si, etc.
    \
        Iam ferme in exitu annus erat. Liu. L'annee estoit ja presque finee.
    \
        Quae in exemplum assumimus. Quintil. Que nous prenons pour preuve et exemple.
    \
        In expedito esse. Quintil. Prest et appareillé.
    \
        Sum in expectatione omnium rerum, quid in Gallia, etc. Plancus ad Ciceronem. J'attens toutes nouvelles de, etc.
    \
        In fabulis esse. Suet. Coena quoque eius secretior in fabulis fuit. On se mocquoit, et en faisoit on des contes, Il en fut moult parlé.
    \
        Quum exitus haud in facili essent. Liu. Ne fussent pas faciles.
    \
        In familiaribus alicuius esse. Cic. Estre du nombre de ses familiers.
    \
        In futurum. Plin. iunior. Pour l'advenir, Pour le temps advenir.
    \
        In genua astat. Plaut. Il est à genoulx, Agenouillé.
    \
        In gloria esse. Plin. Estre prisé et loué.
    \
        In gloriam referre aliquid. Liu. Pour en estre loué et honoré.
    \
        In hoc factum est. Colum. Pour servir à ce, Pour ce.
    \
        Cannensis praedicta clades in haec ferme verba erat. Liu. En telz mots.
    \
        In hoc similis illi. Cic. En ce.
    \
        In hoc sumus sapientes, quod, etc. Cic. En cela sommes, etc.
    \
        In hac parte. Plin. En ce.
    \
        In honore hominum, et in honore famae esse. Plin. iunior. Estre honoré des hommes, et avoir grand bruit.
    \
        In honore mensarum est buteo accipitrum genus. Plin. Est fort estimé en banquets.
    \
        In horam viuere. Cic. Ne se soulcier de son vivre sinon d'heure en autre.
    \
        In hora vna. Plaut. En une heure.
    \
        In horas expectare. Plin. iunior. D'heure en heure.
    \
        In horas, pro Saepissime. Horat. A toute heure, A touts propos, D'heure en heure.
    \
        In istac finem faciat. Terent. Avec ceste là.
    \
        Depicta tabula in imaginem rei. Quintil. A la semblance.
    \
        In immensum. Plin. Sans mesure, Oultre mesure.
    \
        In incertum. Liu. A toutes adventures, A l'adventure.
    \
        Res omnis in incerto sita est. Plaut. Est incertaine.
    \
        In incerto est vtrum, etc. Liu. Il est incertain, On ne scait si, etc.
    \
        In re incipiunda. Terent. Quand ce veint à commencer.
    \
        In infinitum epistolam extendam, si gaudio meo indulgeam. Plin. iunior. Sans fin.
    \
        In ingressu. Plin. iunior. A l'entree.
    \
        In insidiis esse. Terent. Faire le guet, Guetter, Estre aux embusches.
    \
        In integro res est. Cic. La chose est encore en son entier, Il n'y a encore rien faict, On en peult faire ce qu'on veult.
    \
        Quum tibi in integro tota res esset. Cic. Tu n'avois encore rien entamé ne commencé.
    \
        In integrum restitutus. Cic. Remis en son entier.
    \
        In inuidia et in odio esse apud aliquem. Cic. Estre envié et hay.
    \
        In itinere. Terent. Sur le chemin, En allant.
    \
        In itinere est Antonius. Brutus Ciceroni. Il est en chemin.
    \
        In iugerum, In iugera singula. Cic. Pour chascun demi arpent.
    \
        In legem. Senec. Pour loy, Au lieu de loy.
    \
        In loco. Terent. En temps et en lieu.
    \
        In loco fratris amare. Terent. Autant que son frere, que s'il estoit son frere.
    \
        In beneficii loco petere aliquid ab altero. Cic. Le requerir d'un plaisir.
    \
        In loco posita aedilitas. Cic. Baillee à celuy à qui elle appartenoit et qui en estoit digne.
    \
        In locum alterius consulatum petere. Cic. Pour tenir sa place, Au lieu de luy.
    \
        In longum trahere. Plin. Alonger.
    \
        In lucem semper Acerra bibit. Martial. Jusques au jour.
    \
        In manibus est res. Cic. L'affaire est sur le poinct d'estre despesché.
    \
        Quos libros Bruto mittimus, in manibus habent librarii. Cic. Mes escrivains les ont entre les mains, et les escrivent.
    \
        Ecce in manibus vir et praestantissimo ingenio, et flagrantistudio. Cic. Voici ci pres sans aller plus loing.
    \
        Libelli nominum vestrorum consiliique huius in manibus erant omnium. Cic. Il n'y avoit piece qui n'eust le roole de vous autres.
    \
        Non vacat, quia vindemiae in manibus. Plin. iunior. Car nous faisons vendenges.
    \
        Quum tantum belli in manibus esset. Liu. Veu les grands empeschements des guerres qu'ils avoyent sur les bras.
    \
        Quam spem nunc habeat in manibus. Cic. Qu'il ha à ceste heure.
    \
        Victoria in manibus est. Liu. La victoire est en nostre puissance, La victoire est nostre si nous voulons.
    \
        In manu mea est. Cic. Il est en moy et en ma puissance.
    \
        Tibi in manu est ne fiat. Terent. Il est en toy que la chose ne se face.
    \
        Si quidem licebit per illos, quibus est in manu. Plaut. Qui gouvernent l'affaire.
    \
        Agas quod in manu est. Plaut. Fay ce que tu pourras, ou ce que tu as entre mains.
    \
        Quo eueniat, diis in manu est. Plaut. C'est à Dieu d'en faire ce que luy plaira.
    \
        In materiam adhaerescere. Cic. S'attacher au bois.
    \
        In me. Terent. En moy.
    \
        Mater virginis in medio est. Terent. Au milieu, et devant voz yeulx.
    \
        In medium relinquere. Gell. Laisser la chose à disputer aux autres, En laisser penser à un chascun ce qu'il vouldra.
    \
        In memoriam redire et regredi. Plaut. Se souvenir.
    \
        In memoriam sempiternam. Cic. Pour perpetuelle memoire.
    \
        Vnum in mente est mihi nunc, satis vt commode, etc. Plau. J'ay une chose en la fantasie.
    \
        Qui istuc in mente est tibi, mi vir, percontarier? Plaut. Dont te vient la fantasie de, etc.
    \
        Nunc vero mihi in mentem fuit. Plautus. Il m'en souvient orprimes.
    \
        Illud de Rhodio dictum in mentem venit. Terent. Il me souvient, Il me vient en memoire.
    \
        In meridiem spectat. Cato. Il est tourné droict au midi.
    \
        In metu esse. Plaut. Terent. Estre en crainte, Avoir paour.
    \
        In militem, in capita, in naues, et similia. Var. Pour chasque homme de guerre.
    \
        In centum sues, decem verres satis esse putant. Var. Pour chasque cent de truyes.
    \
        In modum seruorum. Tacit. A la facon des serfz.
    \
        Peto a te maiorem in modum. Cic. Tresfort, Le plus fort que je puis.
    \
        In modum peregrinum. Plaut. En estrange facon.
    \
        In seruilem modum lacerati atque extorti. Liu. A la facon de serfz, Comme serfz.
    \
        In modum perpetuum perii. Plaut. A tousjours et à jamais.
    \
        In modum amici. Sueton. A la facon d'un ami, En ami.
    \
        In mora Tribuni erant. Liu. Retardoyent, Empeschoyent.
    \
        In more est. Plin. C'est la coustume.
    \
        In morem. Virgil. Selon la coustume.
    \
        In morte. Plaut. A la mort, Quand il mouroit.
    \
        In multum velociores. Plin. Beaucoup plus, etc.
    \
        In noctes singulas. Plaut. Par chasques nuicts.
    \
        In nominando. Var. En nommant.
    \
        In nouissimis esse. Cic. Estre des derniers et des moins estimez.
    \
        In noxa, vel noxia esse. Terent. Estre coulpable d'aucun cas, En estre attainct et convaincu.
    \
        In numerum ludere. Virgil. Danser de mesure.
    \
        In numerato habere. Quintil. Avoir tout comptant et tout prest.
    \
        In obliquum alios sequi. Liu. De travers, A la traverse.
    \
        In occulto. Plaut. En cachette.
    \
        Secreto et in occulto. Caes. A part, et en lieu privé.
    \
        In oculis exercitus. Cic. En la presence de son ost.
    \
        In oculis habitare. Cic. Ne partir ou bouger de la ville, et se monstrer ou faire veoir touts les jours.
    \
        In odio esse. Cic. Estre hay.
    \
        In odio. Plin. Par despit et haine.
    \
        In opere faciundo. Terent. En faisant la besongne.
    \
        In orbem se tutari. Liu. En rond.
    \
        In orbem. Liu. Par tour.
    \
        Vt vnus fasces haberet, et hoc insigne regium in orbem suam cuiusque vicem per omnes iret. Liu. Chascun sa fois et en son tour, Tour à tour.
    \
        In ordine. Plaut. Par ordre.
    \
        In ordinem reponere. Colum. En ordre.
    \
        In os. Senec. Si in ora parentum filios iugulat. En leur presence, A leur visage.
    \
        In ore est omni populo. Terent. Tout le peuple en bruit, Tout le monde en parle, Tout le monde parle de luy, On ne parle que de luy.
    \
        In pariundo. Terent. En travail d'enfant, En enfantant.
    \
        In parte causae. Plinius iunior. En certain poinct et partie du proces.
    \
        Velut ipse in parte laboris ac periculi fuissem. Liu. Comme si j'eusse porté une partie du faiz.
    \
        Cunctis in partes muneris sui benigne pollicentibus operam. Liu. Chascun en son endroict, Pour sa part, et pour le regard de sa charge.
    \
        In partem dimidiam decoquere. Colum. Jusques à la moitié.
    \
        In vtranque partem. Cic. De costé et d'autre.
    \
        In paucos dies. Liu. Pour quelque peu de temps.
    \
        Vbi vidi, ego me in pedes. Sub. conieci. Terent. Et moy de fuir.
    \
        Hinc me coniicerem protinus in pedes. Terent. Je m'en fuiroye.
    \
        In pedes nasci, Vide NASCOR. Naistre les pieds devant.
    \
        In pedem. Cic. Pour chasque pied.
    \
        In pedes soleas inducere. Cic. Chausser.
    \
        In perendinum. Plaut. Apres demain.
    \
        In perpetuum, contrarium habet In tempus. Terent. A tousjours et à jamais.
    \
        In perpetuum. Cic. Pour jamais.
    \
        In plenum. Plin. En general, Pour en parler en general.
    \
        In portu sum. Cic. A port, En sauveté.
    \
        In posterum. Cic. Doresenavant, D'ici en avant, Ci apres, Le temps advenir.
    \
        In posteritatem. Cic. Au temps advenir.
    \
        In potestate alicuius esse. Cic. En sa puissance et subjection, Se rendre obeissant à luy.
    \
        Tuum esse in potiundo periculum non vis. Terent. Tu ne veuls que la jouissance en soit tienne au danger d'autruy.
    \
        In praesentia. Pour le present. Presentement. Terentius, - ne in praesentia haec hinc abeat.
    \
        Auferre in praesentia. Terent. Presentement et tout à l'heure.
    \
        Si scripturam spreuissem in praesentia. Terent. Tout alors que, etc.
    \
        Debes animaduertere quot in praesentia cohortes contra te habeat. Caesar. Cic. Maintenant, A ceste heure.
    \
        Quum emere vellet in palatio domum, et pecuniam in praesens non haberet. Gell. Alors, A l'heure, Presentement.
    \
        In praesenti Cicero dixit de tempore in quo loquebatur: vt, Haec ad te in praesenti scripsi, vt speres, etc. Maintenant, Presentement.
    \
        In praeteritum. Quintil. Pour le temps passé.
    \
        In pretio esse. Plin. Estre prisé et estimé.
    \
        In primis. Sallust. Principalement, Plus que toute autre chose.
    \
        Omnes cupimus, ego in primis, quamprimum te videre. Cic. Plus que touts les autres.
    \
        In primis rogo te ad hominem ventosissimum Lepidum mittas, etc. Brutus ad Ciceronem. Tout premierement, Devant toutes choses.
    \
        In principibus. Cic. Entre les plus grans, Du nombre des plus grans.
    \
        In principio. Plaut. Iam in principio id mihi placet. Pour le commencement.
    \
        Blande in principio alloqui. Terent. Du commencement.
    \
        In priuato, et In publico, contraria. Liu. En privé et secrettement en sa maison.
    \
        In probro esse. Terent. Estre deshonoré, Estre à deshonneur, Estre honni.
    \
        In procliui est. Terent. Il est facile et aisé.
    \
        Iram in promptu gerere. Plaut. Se courroucer incontinent et tout à coup.
    \
        In promptu causa est. Ouid. La cause est evidente et manifeste.
    \
        Quum illa pateant, in promptuque sint omnibus. Cic. Veu que ces choses sont ouvertes et evidentes à touts.
    \
        In propatulo. Plin. iunior. Devant touts, Publiquement.
    \
        In propatulo aedium. Liu. Devant les maisons, En pleine rue.
    \
        Iam in propinquo certamen erat. Liu. Le combat estoit prest à donner.
    \
        In proximo. Terent. Tout aupres de nous.
    \
        In publico. Plin. Devant touts, Parmi les rues.
    \
        In publicum redigere bona. Liu. Confisquer.
    \
        In punctum. Sueton. Pour chascun poinct.
    \
        In queis sumus. Cic. Entre lesquels nous sommes.
    \
        In querelis mens. Plaut. Pleine de querelles.
    \
        In quinquennio. Cic. En cinq ans.
    \
        Duabus epistolis tuis perdiligenter in eandem rationem scriptis. Cic. Touchant le mesme affaire.
    \
        In reliquum tempus. Cic. Pour le temps advenir.
    \
        In remedio esse. Plin. Servir de remede.
    \
        In rem praesentem venire. Cic. Venir sur les lieux contentieux qui toutesfois se faisoit en autre maniere que celle d'aujourdhuy, Faire veue des lieux, Monstrer au doigt et à l'oeil.
    \
        Non potui te magis in rem praesentem perducere. Pli. iunior. Je ne t'eusse sceu plus clairement donner à entendre la chose.
    \
        In rem praesentem excurrere. Plin. iunior. Aller sur le lieu.
    \
        Ego in re praesenti inuenisse videor, quemadmodum huic periculo occurrerem. Plin. iunior. Moy estant sur le lieu.
    \
        In re praesenti, ex copia piscaria Consulere licebit quid emam. Plaut. Quand je seray là.
    \
        Fui illic in re praesenti. Plaut. Là, En ce lieu là, Quand la chose se faisoit.
    \
        In re praesenti deliberabis et constitues. Traianus ad Plinium. Sur le lieu.
    \
        Omnia quae in re praesenti accidisse credibile est. Quint. Alors, A l'heure, Sur le lieu.
    \
        In re mea est. Plaut. A mon prouffit.
    \
        In re ipsa. Terent. Par experience.
    \
        In eam rem siquid habebo. Plaut. Qui serve à cela, Qui soit afferent et pertinent à la matiere.
    \
        In rem nostram est. Plaut. C'est nostre prouffit.
    \
        Si in rem est vtrique, vt fiant, accersi iube. Terent. Si c'est le prouffit de touts deux.
    \
        In rem ventris. Plaut. Au prouffit du ventre.
    \
        In rem iurare. Vlpian. Jurer ou prester le serment de ce dont est proces simplement, non de son faict seulement, Jurer de la chose dont est question.
    \
        In rem concepta actio, vel scripta. Vlpian. Une action qu'il est permis intenter eu esgard à la chose seulement dont en icelle est question, non à la personne contre laquelle on agit, ou Une action de sa nature personnelle, laquelle à la maniere de reelles, compette contre touts ceulx qui detiennent la chose dont est question.
    \
        In illius respectum, iste populo praesideat. Senec. Pour l'esgard et en faveur de luy, Quand pour le respect des vertus du pere, on constitue le filz en dignité, combien que de soy il ne l'ait merité.
    \
        In ridiculo haberi. Plaut. Estre mocqué.
    \
        In saginam se coniicere. Plaut. Se mettre à gourmander et yvrongner.
    \
        In senecta. Plaut. En vieillesse.
    \
        Qui estis in senioribus. Plaut. Qui estes des plus anciens.
    \
        In sententia eadem esse. Cic. Tenir tousjours son opinion, Estre tousjours d'une opinion, Perseverer en son, etc.
    \
        In serum. Sueton. Jusques sur le soir.
    \
        In singulas ciuitates imposita pecunia. Liu. Sur chascune cité.
    \
        In singulos, HS. quinquagenis millibus dannari mauultis? Cic. Aimez vous mieulx estre condemnez un chascun de vous, etc.
    \
        In solatio est. Plaut. Cela me console.
    \
        In solutum accipere. Senec. Pour payement.
    \
        In solem proferre. Colum. Au soleil.
    \
        In somnis. Plaut. En dormant.
    \
        In speciem. Liu. Par faulx semblant.
    \
        Ducentes paucos in speciem captiuos. Liu. Faisants semblant de mener avec eulx, Pour monstre, Pour faire monstre.
    \
        Tenui vulnere in speciem. Liu. Ce semble à veoir.
    \
        Praeclara classis in speciem. Cic. D'apparence, Ce semble à veoir.
    \
        In spem vniuersae praedae flumen traiiciunt. Liu. En esperance d'avoir tout le pillage et la despouille.
    \
        In spem venire. Cic. Esperer.
    \
        In summa. Plin. iunior. En somme, Somme toute.
    \
        Hoc vix ab Apronio in summo beneficio impetratum est. Cic. Pour tout le plaisir qu'il leur eust peu faire.
    \
        In summum euadere. Liu. Au dessus, Au plus hault.
    \
        In superuacuum. Senec. En vain.
    \
        In suspenso relinquere. Plin. iunior. Laisser en doubte, et en balance, Laisser suspens, et comme entre deux fers.
    \
        In tam breui spatio. Terent. En si peu de temps.
    \
        Ista vulgo infixa sit fama in tantum, vt in maledictis, etc. Plin. Tant et si fort que, etc.
    \
        In talibus viris. Cic. De telles gens.
    \
        In te est mihi salus. Plaut. Mon aide et salut gist en toy.
    \
        In te. Plaut. Contre toy.
    \
        In tempore. Plaut. Liu. A temps, Tout à poinct, A l'heure qu'il falloit, Bien à poinct.
    \
        In tempore ipso Spes mihi sancta subuenit. Plaut. Tout à temps, Lors que besoing en estoit.
    \
        In ipso tempore eccum ipsum obuiam Chremetem. Terent. A l'heure qu'il falloit.
    \
        Studebat in coenae tempus. Plin. iunior. Jusques à ce qu'il falloit soupper.
    \
        In praesens tempus, pro Nunc. Cic. Maintenant.
    \
        In omne tempus. Cic. A tousjours et à jamais.
    \
        In tormentis esse. Plin. iunior. Estre tormenté.
    \
        In totum. Plin. iunior. Du tout, Totalement.
    \
        In tranquillo. Terent. En tranquillité, et sans plus de debat.
    \
        In transcursu. Plin. En passant.
    \
        Tractare aliquid in transitu. Quint. Legierement et en passant.
    \
        In triduo hoc. Plaut. D'ici à trois jours.
    \
        In triduo excludunt. Plin. Trois jours apres.
    \
        In turpissimis rebus habere. Caesar. Estimer entre les choses vilaines.
    \
        In tunicis albis venerunt. Plin. iun. Vestus d'habillements blancs.
    \
        In tussiendo. Plaut. En toussant.
    \
        In tuto res est. Plaut. La chose est en seureté.
    \
        In tutum eduxit legiones. Plaut. En lieu seur.
    \
        In vesperum parata. Plaut. Pour le vespre.
    \
        In via. Plaut. En chemin.
    \
        In vicem eorum succedente corporea cicatrice. Plin. En leur lieu et place.
    \
        In vicino sunt terrae. Plin. Prochaines.
    \
        In viros diuidere. Plaut. A chascun homme.
    \
        Suturae in vnguem commissae. Cels. Coustures dentelees des os de la teste, Coustures en forme d'ongles enclavez les uns dedens les autres, Assemblements ou assemblages à queue d'aronde.
    \
        In vniuersum. Quintil. En general.
    \
        In volatu. Plin. En volant.
    \
        Pessima Decemuirorum in vulgus fama est. Liu. Au grand deshonneur et reproche que le commun bailla.
    \
        In vulgus gratum. Cic. Aggreable au commun.

    Dictionarium latinogallicum > in

  • 5 perduco

    perdūco, ĕre, duxi, ductum - tr. - [st2]1 [-] conduire jusqu'au bout, mener à destination, conduire jusqu'à, conduire, mener jusqu'à, transporter, mener, conduire. [st2]2 [-] mener, tirer (une ligne); tracer (un mur, des fortifications). [st2]3 [-] étendre jusqu'à, prolonger, continuer, faire durer. [st2]4 [-] amener, livrer, procurer (une femme). [st2]5 [-] amener par la persuasion, séduire, gagner, corrompre; amener à, pousser à. [st2]6 [-] enduire, recouvrir, parfumer entièrement, oindre complètement, imprégner; effacer, rayer. [st2]7 [-] Arn. boire, absorber.    - perducere aliquem ad Caesarem, Cic.: amener qqn à César.    - perducere rem ad exitum, Cic.: mener une chose à terme, terminer une chose.    - huc Tertia illa perducta per dolum ab Rhodio tibicine, Cic. Verr. 2: là, Tertia la bien connue, enlevée par ruse à un joueur de flûte Rhodien.    - a lacu Lemano ad montem Juram milia passuum XVIIII murum perducit, Caes. B. G. 1, 8: du lac Léman jusqu'au mont Jura, il fit tracer un mur de dix-neuf mille pas de longueur.    - eos ad se pollicitationibus perduxerant, Caes. BG. 6, 11: ils les avaient attirés à eux par des promesses.    - ille rem eo perduxit ut... Nep.: il aboutit à un tel succès que...    - perducere aetatem ad centesimum annum, Cic. Sen. 17: prolonger son existence jusqu'à cent ans.    - perducere aliquem ad perniciem, Varr. R. R. 2, 3: mener qqn à sa perte.    - si aliquid perduxerit, Dig. 29, 1, 20: s'il a fait quelque rature.    - perducere nomen in testamento, Dig.: rayer un nom d'un testament.
    * * *
    perdūco, ĕre, duxi, ductum - tr. - [st2]1 [-] conduire jusqu'au bout, mener à destination, conduire jusqu'à, conduire, mener jusqu'à, transporter, mener, conduire. [st2]2 [-] mener, tirer (une ligne); tracer (un mur, des fortifications). [st2]3 [-] étendre jusqu'à, prolonger, continuer, faire durer. [st2]4 [-] amener, livrer, procurer (une femme). [st2]5 [-] amener par la persuasion, séduire, gagner, corrompre; amener à, pousser à. [st2]6 [-] enduire, recouvrir, parfumer entièrement, oindre complètement, imprégner; effacer, rayer. [st2]7 [-] Arn. boire, absorber.    - perducere aliquem ad Caesarem, Cic.: amener qqn à César.    - perducere rem ad exitum, Cic.: mener une chose à terme, terminer une chose.    - huc Tertia illa perducta per dolum ab Rhodio tibicine, Cic. Verr. 2: là, Tertia la bien connue, enlevée par ruse à un joueur de flûte Rhodien.    - a lacu Lemano ad montem Juram milia passuum XVIIII murum perducit, Caes. B. G. 1, 8: du lac Léman jusqu'au mont Jura, il fit tracer un mur de dix-neuf mille pas de longueur.    - eos ad se pollicitationibus perduxerant, Caes. BG. 6, 11: ils les avaient attirés à eux par des promesses.    - ille rem eo perduxit ut... Nep.: il aboutit à un tel succès que...    - perducere aetatem ad centesimum annum, Cic. Sen. 17: prolonger son existence jusqu'à cent ans.    - perducere aliquem ad perniciem, Varr. R. R. 2, 3: mener qqn à sa perte.    - si aliquid perduxerit, Dig. 29, 1, 20: s'il a fait quelque rature.    - perducere nomen in testamento, Dig.: rayer un nom d'un testament.
    * * *
        Perduco, perducis, penult. prod. perduxi, perductum, perducere. Cic. Mener jusques à la fin.
    \
        Ad centesimum annum vitam perduxit. Cicero. Il vescut cent ans.
    \
        Perducere ad aliud iudicium. Cic. Mener par devant autres juges.
    \
        Perducere ad exitum, culmen, vel summum. Cic. Accomplir et achever quelque chose.
    \
        Virtus in se perfecta, et ad summum perducta natura. Cic. Conduicte et advancee ou menee le plus hault qu'elle peult aller.
    \
        Nequis perduci vt vera haec credas mea dicta. Plaut. On ne te scauroit mettre en teste que, On ne te scauroit induire à croire, etc.
    \
        Perducere aliquem ad, vel in suam sententiam. Cic. Mener à son opinion.
    \
        Perducere aliquem ad mendacium. Cic. Faire tant qu'il mente.
    \
        Perducere in discrimen. Cic. Mener, ou mettre en danger.
    \
        Dum perducerem eo rem, vt dignum aliquid et Consulatu meo, et vestra expectatione efficerem. Plancus ad Ciceronem. Je menasse jusques là que, etc.
    \
        Oppugnatio ad mediam rursus noctem perducta est. Liu. L'assault continua et dura jusques à la minuict.
    \
        In serum perducere aliquid. Liu. Continuer jusques au soir.
    \
        Noctes perducere. Propert. Passer les nuicts.
    \
        Cuius artis gloria in eam magnitudinem perducta, vt etc. Plin. Fut eslevee si haulte que, etc.
    \
        Perducere fossas, vel murum in altitudinem pedum quindecim. Caesar. Les enfonser et creuser, ou Approfondir de quinze pieds de hault.
    \
        Perducere aquam ex aliquo loco. Plin. iunior. Faire venir de bien loing par tuyaulx.

    Dictionarium latinogallicum > perduco

  • 6 traho

    trăho, ĕre, traxi, tractum - tr. - [st2]1 [-] tirer après soi, tirer de force, traîner, entraîner. [st2]2 [-] entraîner (comme conséquence), amener, causer. [st2]3 [-] entraîner (vers un sentiment, une détermination), pousser, attirer, gagner. [st2]4 [-] faire pencher dans un sens, mettre sur le compte de, imputer, interpréter. [st2]5 [-] tirer en sens divers, tirailler; agiter (le pour et le contre). [st2]6 [-] enlever de force, ravir, voler. [st2]7 [-] tirer à soi, s'attribuer, réclamer; attirer, séduire. [st2]8 [-] tirer, humer, aspirer, absorber, pomper, sucer, boire. [st2]9 [-] prendre en soi, contracter, acquérir par assimilation. [st2]10 [-] tirer de, extraire, faire sortir; tirer (au sort). [st2]11 [-] tirer, dériver, retirer, emprunter, recueillir. [st2]12 [-] retirer (la peau), contracter, plisser, froncer. [st2]13 [-] tirer en long, étendre, allonger, filer, carder (la laine). [st2]14 [-] contracter (une couleur, un goût, une qualité), prendre. [st2]15 [-] traîner en longueur, prolonger, retarder, faire durer, passer (le temps). [st2]16 - intr. - se prolonger, durer, subsister.    - trahere sibi (in se): s'approprier, revendiquer.    - sese quisque praeda locupletem fore, victorem domum rediturum trahebant, Sall. J. 84, 4: chacun retournait dans son esprit l'idée qu'il s'enrichirait par le butin et qu'il rentrerait vainqueur chez soi.    - obsides trahere: livrer des otages.    - spiritum (animam) trahere: respirer.    - ex puteis aquam trahere: tirer de l'eau des puits.    - vultum trahere: froncer les sourcils, se contracter.    - pugnam trahere: prolonger le combat, soutenir longtemps le combat.    - Jugurtha trahere omnia, Sall. J. 36, 2: Jugurtha traînait les choses en longueur.    - alicujus audaciae socios trahere: abandonner les alliés à l'audace de qqn.    - se quieti trahere: s'abandonner au sommeil.
    * * *
    trăho, ĕre, traxi, tractum - tr. - [st2]1 [-] tirer après soi, tirer de force, traîner, entraîner. [st2]2 [-] entraîner (comme conséquence), amener, causer. [st2]3 [-] entraîner (vers un sentiment, une détermination), pousser, attirer, gagner. [st2]4 [-] faire pencher dans un sens, mettre sur le compte de, imputer, interpréter. [st2]5 [-] tirer en sens divers, tirailler; agiter (le pour et le contre). [st2]6 [-] enlever de force, ravir, voler. [st2]7 [-] tirer à soi, s'attribuer, réclamer; attirer, séduire. [st2]8 [-] tirer, humer, aspirer, absorber, pomper, sucer, boire. [st2]9 [-] prendre en soi, contracter, acquérir par assimilation. [st2]10 [-] tirer de, extraire, faire sortir; tirer (au sort). [st2]11 [-] tirer, dériver, retirer, emprunter, recueillir. [st2]12 [-] retirer (la peau), contracter, plisser, froncer. [st2]13 [-] tirer en long, étendre, allonger, filer, carder (la laine). [st2]14 [-] contracter (une couleur, un goût, une qualité), prendre. [st2]15 [-] traîner en longueur, prolonger, retarder, faire durer, passer (le temps). [st2]16 - intr. - se prolonger, durer, subsister.    - trahere sibi (in se): s'approprier, revendiquer.    - sese quisque praeda locupletem fore, victorem domum rediturum trahebant, Sall. J. 84, 4: chacun retournait dans son esprit l'idée qu'il s'enrichirait par le butin et qu'il rentrerait vainqueur chez soi.    - obsides trahere: livrer des otages.    - spiritum (animam) trahere: respirer.    - ex puteis aquam trahere: tirer de l'eau des puits.    - vultum trahere: froncer les sourcils, se contracter.    - pugnam trahere: prolonger le combat, soutenir longtemps le combat.    - Jugurtha trahere omnia, Sall. J. 36, 2: Jugurtha traînait les choses en longueur.    - alicujus audaciae socios trahere: abandonner les alliés à l'audace de qqn.    - se quieti trahere: s'abandonner au sommeil.
    * * *
        Traho, trahis, traxi, tractum, trahere. Virgil. Tirer par force, Attirer, Traire, Attraire.
    \
        Trahere et Sustollere amiculum, contraria. Plaut. Trainer sa robbe.
    \
        Magnes, lapis est qui ferrum ad se allicit et trahit. Cic. Attire, Attrait.
    \
        Trahere aliquid animis. Sallust. Penser et adviser en soymesme.
    \
        Trahere rem aliquam. Sallust. La prolonger.
    \
        Poenam trahere. Seneca, Acerbissima crudelitas est, quae poenam trahit: et misericordiae genus est, cito occidere. Qui prolonge et delaye la peine.
    \
        Spem alicuius trahere. Seneca. Le faire long temps attendre apres ce qu'il espere recevoir de nous.
    \
        Trahere. Virgil. Amener à grand haste.
    \
        Amici partem diei ad se trahunt. Plin. iunior. M'empeschent une partie du jour.
    \
        Ad defectionem trahere. Liu. Induire, Faire revolter.
    \
        Alimentum maternum trahere dicitur agnus. Columel. Sucer, Teter. \ In altitudinem trahere. Plin. Eslever.
    \
        Aluum trahere. Virgil. Avoir grand ventre pendant, Trainer un grand ventre.
    \
        Aluum trahere. Plin. Lascher le ventre, Faire aller à la selle.
    \
        Animam trahere. Plin. Vivre.
    \
        Animam precariam trahere. Tacitus. Vivre soubz la merci ou misericorde d'autruy.
    \
        Animam trahere in spe. Liu. Vivre en esperance.
    \
        Sic animum tempusque traho. Ouid. Ainsi je maintiens tellement quellement mon bon courage, et passe le temps.
    \
        Trahunt diuerse animum curae. Terentius. Tirent en diverses parts, Distrayent.
    \
        Aquam trahit nauigium. Seneca. Tire l'eaue, Fait eaue, Quand l'eaue entre dedens par les fentes ou troux.
    \
        Bellum trahere. Cic. Prolonger.
    \
        Calorem trahere. Ouid. S'eschauffer.
    \
        Candorem trahere. Plin. Devenir blanc.
    \
        Cariem trahere. Plin. Se pourrir et vermolir.
    \
        Cognomen ab aliquo trahere. Plinius. Avoir prins le surnom d'aucun.
    \
        Cognomen ex contumelia trahere. Cic. Estre surnommé et avoir un sobriquet pour quelque faulte qui est en nous.
    \
        Colorem rubicundum trahere. Colum. Devenir rouge, Se rougir.
    \
        Ceruix comaeque trahuntur per terram. Virgil. Sont trainees, etc.
    \
        Secum concionem trahere. Liu. Tirer et mener avec soy.
    \
        Consilium trahere. Sallust. Prendre conseil et advis.
    \
        AEger enim traxi contagia corpore mentis. Ouid. Par la tristesse et ennuy que je porte en l'esprit j'ay prins maladie corporelle, mon corps se porte mal, Par la maladie spirituelle je suis tombé en maladie corporelle.
    \
        Decus alicuius rei ad aliquem trahere. Liu. Luy donner le loz d'avoir faict quelque chose, et le denier à un autre.
    \
        Dictum aliquod trahere in voluntatem suam. Plin. iun. Le tirer et l'entendre selon son vouloir.
    \
        Dictis alicuius trahi. Ouid. Estre induict ou attraict et persuadé par les parolles d'aucun.
    \
        In disceptationem trahere aliquem. Liu. Prendre debat à l'encontre d'aucun, prendre estrif, Le faire estriver.
    \
        In diuersum trahit me haec res. Liu. Me met en doubte.
    \
        Defectio Tarentinorum vtrum priore anno, an hoc facta sit, in diuersum authores trahunt. Liu. Escrivent diversement.
    \
        Errore trahi. Ouid. Errer, Se fourvoyer.
    \
        Figuram lapidis traxerunt ossa. Ouid. Les os furent convertiz et muez en pierre, Transformez en pierre.
    \
        Fortunam tutam trahere. Cic. Vivre en seureté.
    \
        Genua aegra trahens. Virgil. Trainant.
    \
        Gratiam recte factorum sibi trahere. Tacitus. Tirer à soy et s'attribuer.
    \
        Humorem trahere. Columel. Attirer.
    \
        Ignes trahere. Ouid. Concevoir l'amour de quelqu'une, La prendre en amour, S'enamourer ou amouracher.
    \
        Aliquem in inuidiam trahere. Author ad Heren. Le mettre en male grace.
    \
        Labe trahi communis vitii. Ouidius. Suyvre le vice des autres, Estre meschant et vitieux comme les autres.
    \
        Laborem ingratum trahere. Virgil. Faire longuement et tellement quellement, et à grande peine.
    \
        Limitem longiorem trahere. Plinius. Trainer une plus longue queue.
    \
        In longius aliquid trahere. Quintil. Prolonger, Differer, Delayer.
    \
        Mentes artificio trahere. Plin. Attraire, Attirer.
    \
        Trahitur e caelo natura hominis. Plin. Est du ciel, Vient du ciel.
    \
        Noctem per pocula, et vario sermone trahere. Martialis. Virgil. Passer la nuict à boire et à quaqueter de diverses choses.
    \
        Nomen e re aliqua trahere. Plin. Prendre nom, Estre nommé.
    \
        Ille Numantina traxit ab vrbe notam. Ouid. A prins surnom, ou A esté surnommé Numantinus de la ville nommee Numantia.
    \
        Obsidionem in aduentum principis trahere. Liu. Prolonger.
    \
        Odorem trahere. Plin. Flairer et jecter ou rendre odeur.
    \
        Originem a rege trahere. Plin. Estre descendu de lignee royale, Prendre sa source.
    \
        Oscitationes longas trahere. Martial. Baailler fort.
    \
        Pallam trahens verrit humum. Ouid. Trainant.
    \
        Pallorem trahere. Columel. Devenir palle.
    \
        In partes aliquem trahere. Tacit. L'attirer à sa bende et faction, L'attraire à son parti.
    \
        Promissa trahunt puellas. Ouid. Attrayent.
    \
        Rationes belli atque pacis trahere. Sallust. Regarder les moyens, Penser en soymesme et adviser.
    \
        In religionem trahere aliquid. Liu. En faire scrupule.
    \
        Rubiginem trahere. Plin. Prendre rouilleure, S'enrouiller.
    \
        Ruborem traxerunt percussa pectora. Ouid. Devinrent rouges, Rougirent.
    \
        Ruinam trahere. Virgil. Tomber à flac et impetueusement.
    \
        Ad saeuitiam aliquid trahere. Tacit. Le tourner et interpreter à cruaulté, Dire que c'est cruaulté.
    \
        Senium trahere luctu. Claud. Passer et user sa vieillesse en dueil.
    \
        In suam sententiam trahere aliquem. Liu. Tirer à son opinion.
    \
        In serum rem aliquam trahere. Liu. Prolonger et differer.
    \
        Situm trahere. Plin. Se moisir.
    \
        Sortes trahere. Virgil. Tirer hors.
    \
        Spe trahor exigua. Ouid. J'ay quelque peu d'esperance.
    \
        Spiritum trahere. Columel. Avoir et amener son haleine.
    \
        Spolia de hostibus trahere. Cic. Prendre.
    \
        Studio laudis trahi. Cic. Estre attraict par convoitise de louange.
    \
        Suspiria trahere. Ouid. Souspirer.
    \
        Torrens trahit syluas praecipites. Virgil. Entraine.
    \
        Tempus trahere. Virgil. Passer et user ou employer le temps.
    \
        Verba trahere. Sil. Parler avec difficulté, Trainer sa parolle.
    \
        Victoriam secum trahere. Liu. Tourner la victoire de sa part et costé, Trainer la victoire avec soy, Avoir la victoire par tout là où on va.
    \
        Inuitatio benigna vtrosque in vinum traxit. Liu. Feit enyvrer.
    \
        Vitam trahere. Virgil. Vivre en grande peine et difficulté, Vivoter.
    \
        Vitam in tenebris luctuque trahebam. Virgil. Je vivoye, etc.
    \
        Vultum trahere. Ouid. Rider et froncer son visage, Se renfrongner.

    Dictionarium latinogallicum > traho

  • 7 auxilium

    auxilium, ī, n. (augeo), der Zuwachs, um etw. durchzuführen, die Hilfe, I) im allg., die Hilfe (abstr. u. konkr.), die Hilfeleistung, das Hilfsmittel ( Mittel), die Abhilfe, der Beistand, die Mitwirkung, Unterstützung, v. Pers. auch der Helfer (Ggstz. exitium, Plaut. rud. prol. 68), summum aux. omnium gentium (v. Konsul), Cic.: aux. Romanum (der Römer), Liv.: aux. adventicium, Cic.: aux. argentarium, Plaut.: m. subj. Genet., aux. domus, Helfer, Ov.: Graecorum auxilio, Cic.: auxilio noctis, mit Hilfe = unter dem Schutze der N., Sall.: auxilio tempestatis, vom stürmischen Wetter begünstigt, Caes. – m. obj. Genet., aux. salutis, Caes. u. Nep.: hortandi suos, Auct. b. Alex. – m. adversus u. Akk., opportunum adversus Indos auxilium, Curt.: quibus auxilii latio adversus consules esset, Liv. (vgl. unten mit dare u. esse). – accire alqm auxilio, Tac.: accurrere auxilio, Sall., in auxilium, Suet.: adiungere sibi auxilium, Cic.: auxilio alcis adiuvari, Liv. epit.: alqm advocare in auxilium alcis rei (wegen etw.), Tac.: auxilii nihil afferre, Ter.: unius civitatis firmum auxilium amittere, Cic.: arcessere alqm auxilio, Caes., in auxilium, Aur. Vict.: arripere opem auxiliumque ad alqd, Plaut.: ad auxilium convenire, Caes.: auxilio plebem per magistratus ex omnibus vicis convocare, Suet.: dare auxilium, Verg. u. Liv.: dare adversus alqm auxilium, Liv. u. Iustin. (s. Benecke Iustin. 38, 5, 3): ad extremum auxilium descendere, Caes.: effundere supremum auxilium, Liv.: egere auxilio, Sall., Ov. u. Quint.: auxilium esse alci, Plaut., od. gew. esse auxilio u. esse alci auxilio, Komik., Caes., Sall., Nep. u.a.: alci in peccato adiutricem, auxilio in paterna iniuria esse, Ter.: consuli adversus intercessionem collegae auxilio esse, Liv.: u. alci nemo auxilio est, quin m. Konj., Liv. 9, 26, 10: u. quod ne fieret, tribuni plebis auxilio fuerunt, Liv. epit. 59: tum quoque, si se appellet, auxilio ei futurum, ne causam dicat, Liv. 38, 52, 10: in auxilio (alcis) od. in auxilium esse, Plin., Iustin. u. Eutr. (s. Dudend. Caes. b. G. 3, 11, 2): aliquid auxilii est in alqo, es ist H. bei jmd. zu finden, Caes.: evocare alqm ex Africa in auxilium, Suet.: extremum auxilium experiri, Caes.: serum auxilium perditis erat, Liv.: vestri est auxilii m. folg. Infin., Cic. Clu. 4: expetere auxilium ab alqo, Ter. u. Cic.: exspectare vestrum auxilium, Cic.: ferre auxilium, Cic.: alci ferre auxilium, Enn. fr., Komik., Cic., Caes. u.a., opem auxiliumque alci, Cic.: ferre auxilium pecuniae, das G. retten, Caes.: ferre alci auxilium contra tantam vim sceleris praesentis, Cic.: Aetolos in auxilio habere, Liv. epit.: implorare auxilium alcis, Cic., od. auxilium ab alqo, Caes.: auxilium alcis implorare et flagitare, Cic.: suo auxilio freti, Cic.: deos in auxilium invocare, Quint.: mittere alci auxilium, Curt.: alqm auxilio mittere, Caes.: mitti alci auxilio ab alqo, Nep.: negare alci auxilium, Liv.: alci opus est auxilio alcis, Sall. fr. u. Cic.: offertur alci auxilium alcis, Cic.: orbari auxilio, Cic.: alcis auxilium sibi paratum putare, Cic.: petere auxilium ab alqo, Cic.: auxilium petere contra alqm, Hirt. b. G.: petere ab alqo auxilium salutis, Nep.: polliceri auxilium alci rei, Cic.: polliceri auxilium in publicum (zum allgemeinen Nutzen), Quint.: postulare auxilium, Caes.: privari auxilio sociorum, Nep.: proficisci alci auxilio, Nep.: promittere alci auxilium, Ov.: quaerere auxilium, Cic.: reperire alci rei auxilium, Caes.: requirere auxilium vestrum od. nullum, Cic.: rogare auxilium, Caes., auxilium summissā voce, Ov.: spoliari auxilio alcis, Cic.: succurrere alci auxilio, Caes.: uti auxilio (Mitwirkung) elephantorum, Liv.: uti auxilio legis, Quint.: venire alci auxilio, Caes. u.a., in auxilium, Suet. – Plur., auxilia, entw. übh. Hilfe usw. (s. oben), auxilia magica, Tibull.: aux. extrinsecus assumpta, Quint.: mit subj. Genet., auxilia equitum, Caes.: provinciarum, Caes.: Graecorum, Liv.: liberorum, Quint.: mit obj. Genet., salutis auxilia, Cic. – omnium sibi auxilia adiungere, Cic.: salutis auxilia ad alqm afferre, Cic.: assidēre auxiliis suis, vom Schiffer, Ov.: cuncta auxilia (Stützen) rei publicae labefactare convellereque, Cic.: auxilia formidare, Curt.: longinquis auxiliis indigere, Liv.: neutris auxilia mittere, neutral bleiben, Caes.: negare alci auxilia, Liv. u. Scrib.: auxilia portare, Sall.: illorum auxiliis uti, Cic. – od. Hilfsquellen, copiae auxiliaque alcis, Caes.: haec auxilia od. magna duo auxilia detrahere alci, Caes. u. Cic.: minuere auxilia populi Romani, Cic. – II) insbes.: a) als mediz. t. t., die Hilfe, das Hilfsmittel, das Heilmittel für od. gegen etw., absol. od. m. obj. Genet. od. m. adversus u. Akk., aux. anceps, Cels.: aux. optimum, praesentissimum, Cels.: auxilia imbecilliora, validiora, Cels.: omne auxilium corporis, jedes auf den K. angewandte H., Cels.: aux. adversae valetudinis, Cels.: aux. adversus profusionem sanguinis, Cels.: adhibere auxilium, Cels., auxilia, Scrib.: admovere aliquod auxilium, Cels.: egere auxilio, Cels.: opus est auxilio, Cels. – b) Plur. auxilia als milit. t. t., α) militär. Hilfsmittel = Streitkräfte, Militärmacht, auxilia infirma, Caes.: magna equitatus, Auct. b. Afr.: equestria, Auct. b. Afr.: equitum peditumque, Caes.: contrahere undique auxilia, Iustin. – β) Hilfstruppen, Hilfsvölker (Ggstz. legiones, copiae [eigene Streitkräfte]), auxilia et suppetiae, Plaut.: auxilia barbara, Caes.: levis armaturae, Hirt. b. G.: peditum, peditatus equitatusque, Caes.: ab sociis auxilia arcessere, Sall.: auxilia ex Britannia arcessere, Caes.: auxilia cogere, Verg.: auxilia comparare, Cic.: mittere alci auxilia, Cic. – im Ggstz. zu equitatus u. equites = Hilfstruppen zu Fuß, auxilia equitatumque comparare, Caes.: magnos equitatus magnaque auxilia exspectare, Caes.: equites auxiliaque barbaris omnibus imperare, Caes.

    lateinisch-deutsches > auxilium

  • 8 auxilium

    auxilium, ī, n. (augeo), der Zuwachs, um etw. durchzuführen, die Hilfe, I) im allg., die Hilfe (abstr. u. konkr.), die Hilfeleistung, das Hilfsmittel ( Mittel), die Abhilfe, der Beistand, die Mitwirkung, Unterstützung, v. Pers. auch der Helfer (Ggstz. exitium, Plaut. rud. prol. 68), summum aux. omnium gentium (v. Konsul), Cic.: aux. Romanum (der Römer), Liv.: aux. adventicium, Cic.: aux. argentarium, Plaut.: m. subj. Genet., aux. domus, Helfer, Ov.: Graecorum auxilio, Cic.: auxilio noctis, mit Hilfe = unter dem Schutze der N., Sall.: auxilio tempestatis, vom stürmischen Wetter begünstigt, Caes. – m. obj. Genet., aux. salutis, Caes. u. Nep.: hortandi suos, Auct. b. Alex. – m. adversus u. Akk., opportunum adversus Indos auxilium, Curt.: quibus auxilii latio adversus consules esset, Liv. (vgl. unten mit dare u. esse). – accire alqm auxilio, Tac.: accurrere auxilio, Sall., in auxilium, Suet.: adiungere sibi auxilium, Cic.: auxilio alcis adiuvari, Liv. epit.: alqm advocare in auxilium alcis rei (wegen etw.), Tac.: auxilii nihil afferre, Ter.: unius civitatis firmum auxilium amittere, Cic.: arcessere alqm auxilio, Caes., in auxilium, Aur. Vict.: arripere opem auxiliumque ad alqd, Plaut.: ad auxilium convenire, Caes.: auxilio plebem per magistratus ex omnibus vicis convocare, Suet.: dare auxilium, Verg. u. Liv.: dare adversus alqm auxilium, Liv. u. Iustin.
    ————
    (s. Benecke Iustin. 38, 5, 3): ad extremum auxilium descendere, Caes.: effundere supremum auxilium, Liv.: egere auxilio, Sall., Ov. u. Quint.: auxilium esse alci, Plaut., od. gew. esse auxilio u. esse alci auxilio, Komik., Caes., Sall., Nep. u.a.: alci in peccato adiutricem, auxilio in paterna iniuria esse, Ter.: consuli adversus intercessionem collegae auxilio esse, Liv.: u. alci nemo auxilio est, quin m. Konj., Liv. 9, 26, 10: u. quod ne fieret, tribuni plebis auxilio fuerunt, Liv. epit. 59: tum quoque, si se appellet, auxilio ei futurum, ne causam dicat, Liv. 38, 52, 10: in auxilio (alcis) od. in auxilium esse, Plin., Iustin. u. Eutr. (s. Dudend. Caes. b. G. 3, 11, 2): aliquid auxilii est in alqo, es ist H. bei jmd. zu finden, Caes.: evocare alqm ex Africa in auxilium, Suet.: extremum auxilium experiri, Caes.: serum auxilium perditis erat, Liv.: vestri est auxilii m. folg. Infin., Cic. Clu. 4: expetere auxilium ab alqo, Ter. u. Cic.: exspectare vestrum auxilium, Cic.: ferre auxilium, Cic.: alci ferre auxilium, Enn. fr., Komik., Cic., Caes. u.a., opem auxiliumque alci, Cic.: ferre auxilium pecuniae, das G. retten, Caes.: ferre alci auxilium contra tantam vim sceleris praesentis, Cic.: Aetolos in auxilio habere, Liv. epit.: implorare auxilium alcis, Cic., od. auxilium ab alqo, Caes.: auxilium alcis implorare et flagitare, Cic.: suo auxilio freti, Cic.: deos in auxilium invocare, Quint.: mittere alci auxilium, Curt.: alqm auxilio mittere,
    ————
    Caes.: mitti alci auxilio ab alqo, Nep.: negare alci auxilium, Liv.: alci opus est auxilio alcis, Sall. fr. u. Cic.: offertur alci auxilium alcis, Cic.: orbari auxilio, Cic.: alcis auxilium sibi paratum putare, Cic.: petere auxilium ab alqo, Cic.: auxilium petere contra alqm, Hirt. b. G.: petere ab alqo auxilium salutis, Nep.: polliceri auxilium alci rei, Cic.: polliceri auxilium in publicum (zum allgemeinen Nutzen), Quint.: postulare auxilium, Caes.: privari auxilio sociorum, Nep.: proficisci alci auxilio, Nep.: promittere alci auxilium, Ov.: quaerere auxilium, Cic.: reperire alci rei auxilium, Caes.: requirere auxilium vestrum od. nullum, Cic.: rogare auxilium, Caes., auxilium summissā voce, Ov.: spoliari auxilio alcis, Cic.: succurrere alci auxilio, Caes.: uti auxilio (Mitwirkung) elephantorum, Liv.: uti auxilio legis, Quint.: venire alci auxilio, Caes. u.a., in auxilium, Suet. – Plur., auxilia, entw. übh. Hilfe usw. (s. oben), auxilia magica, Tibull.: aux. extrinsecus assumpta, Quint.: mit subj. Genet., auxilia equitum, Caes.: provinciarum, Caes.: Graecorum, Liv.: liberorum, Quint.: mit obj. Genet., salutis auxilia, Cic. – omnium sibi auxilia adiungere, Cic.: salutis auxilia ad alqm afferre, Cic.: assidēre auxiliis suis, vom Schiffer, Ov.: cuncta auxilia (Stützen) rei publicae labefactare convellereque, Cic.: auxilia formidare, Curt.: longinquis auxiliis indigere, Liv.: neutris auxilia mittere, neutral bleiben, Caes.: negare alci
    ————
    auxilia, Liv. u. Scrib.: auxilia portare, Sall.: illorum auxiliis uti, Cic. – od. Hilfsquellen, copiae auxiliaque alcis, Caes.: haec auxilia od. magna duo auxilia detrahere alci, Caes. u. Cic.: minuere auxilia populi Romani, Cic. – II) insbes.: a) als mediz. t. t., die Hilfe, das Hilfsmittel, das Heilmittel für od. gegen etw., absol. od. m. obj. Genet. od. m. adversus u. Akk., aux. anceps, Cels.: aux. optimum, praesentissimum, Cels.: auxilia imbecilliora, validiora, Cels.: omne auxilium corporis, jedes auf den K. angewandte H., Cels.: aux. adversae valetudinis, Cels.: aux. adversus profusionem sanguinis, Cels.: adhibere auxilium, Cels., auxilia, Scrib.: admovere aliquod auxilium, Cels.: egere auxilio, Cels.: opus est auxilio, Cels. – b) Plur. auxilia als milit. t. t., α) militär. Hilfsmittel = Streitkräfte, Militärmacht, auxilia infirma, Caes.: magna equitatus, Auct. b. Afr.: equestria, Auct. b. Afr.: equitum peditumque, Caes.: contrahere undique auxilia, Iustin. – β) Hilfstruppen, Hilfsvölker (Ggstz. legiones, copiae [eigene Streitkräfte]), auxilia et suppetiae, Plaut.: auxilia barbara, Caes.: levis armaturae, Hirt. b. G.: peditum, peditatus equitatusque, Caes.: ab sociis auxilia arcessere, Sall.: auxilia ex Britannia arcessere, Caes.: auxilia cogere, Verg.: auxilia comparare, Cic.: mittere alci auxilia, Cic. – im Ggstz. zu equitatus u. equites = Hilfstruppen zu Fuß, auxilia equitatumque comparare, Caes.:
    ————
    magnos equitatus magnaque auxilia exspectare, Caes.: equites auxiliaque barbaris omnibus imperare, Caes.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > auxilium

  • 9 in

    1.
    in (old forms endŏ and indŭ, freq. in ante-class. poets; cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 et saep.), prep. with abl. and acc. [kindr. with Sanscr. an; Greek en, en-tha, en-then, eis, i. e. en-s, ana; Goth. ana; Germ. in], denotes either rest or motion within or into a place or thing; opp. to ex; in, within, on, upon, among, at; into, to, towards.
    I.
    With abl.
    A.
    In space.
    1.
    Lit., in (with abl. of the place or thing in which):

    aliorum fructus in terra est, aliorum et extra,

    Plin. 19, 4, 22, § 61:

    alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi esse sedem et locum,

    Cic. Tusc. 1, 9, 19:

    eo in rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    id. Brut. 43, 161:

    qui sunt cives in eadem re publica,

    id. Rep. 1, 32 fin.:

    facillimam in ea re publica esse concordiam, in qua idem conducat omnibus,

    id. ib.:

    T. Labienus ex loco superiore, quae res in nostris castris gererentur, conspicatus,

    Caes. B. G. 2, 26, 4:

    quod si in scaena, id est in contione verum valet, etc.,

    Cic. Lael. 26, 97:

    in foro palam Syracusis,

    id. Verr. 2, 2, 33, § 81:

    plures in eo loco sine vulnere quam in proelio aut fuga intereunt,

    Caes. B. C. 2, 35:

    tulit de caede, quae in Appia via facta esset,

    Cic. Mil. 6, 15:

    in via fornicata,

    Liv. 22, 36:

    vigebat in illa domo mos patrius et disciplina,

    Cic. de Sen. 11, 37:

    in domo furtum factum ab eo qui domi fuit,

    Quint. 5, 10, 16:

    nupta in domo,

    Liv. 6, 34, 9:

    copias in castris continent,

    in, within, Caes. B. C. 1, 66:

    cum in angusto quodam pulpito stans diceret,

    Quint. 11, 3, 130:

    se ac suos in vehiculo conspici,

    Liv. 5, 40, 10:

    malo in illa tua sedecula sedere, quam in istorum sella curuli,

    Cic. Att. 4, 10:

    sedere in solio,

    id. Fin. 2, 21, 66:

    Albae constiterant, in urbe opportuna,

    id. Phil. 4, 2, 6. —

    Sometimes, also, with names of places: omnes se ultro sectari in Epheso memorat mulieres,

    Plaut. Mil. 3, 1, 182:

    heri aliquot adolescentuli coiimus in Piraeo,

    Ter. Eun. 3, 4, 1:

    navis et in Cajeta est parata nobis et Brundisii,

    Cic. Att. 8, 3, 6:

    complures (naves) in Hispali faciendas curavit,

    Caes. B. C. 2, 18:

    caesos in Marathone ac Salamine,

    Quint. 12, 10, 24:

    in Berenice urbe Troglodytarum,

    Plin. 2, 73, 75, § 183.—
    2.
    In indicating a multitude or number, of, in, or among which a person or thing is, in, among (= gen. part.):

    in his poeta hic nomen profitetur suum,

    Ter. Eun. prol. 3:

    Thales, qui sapientissimus in septem fuit,

    Cic. Leg. 2, 11, 26:

    peto ut eum complectare, diligas, in tuis habeas,

    id. Fam. 13, 78, 2; cf.:

    in perditis et desperatis,

    id. ib. 13, 56, 1:

    omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis,

    id. de Sen. 19, 71:

    dolor in maximis malis ducitur,

    id. Leg. 1, 11, 31:

    justissimus unus in Teucris,

    Verg. A. 2, 426:

    cecidere in pugna ad duo milia... in his quatuor Romani centuriones,

    Liv. 27, 12, 16:

    in diis et feminae sunt,

    Lact. 1, 16, 17.—
    3.
    Of analogous relations of place or position:

    sedere in equo,

    on horseback, id. Verr. 2, 5, 10:

    quid legati in equis,

    id. Pis. 25, 60:

    sedere in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109:

    in eo flumine pons erat,

    on, over, Caes. B. G. 2, 5:

    in herboso Apidano,

    on the banks of, Prop. 1, 3, 6:

    in digitis,

    on tiptoe, Val. Fl. 4, 267:

    castra in limite locat,

    on the rampart, Tac. A. 1, 50:

    ipse coronam habebat unam in capite, alteram in collo,

    on, Cic. Verr. 2, 5, 11, § 27:

    oleae in arbore,

    Cels. 2, 24:

    Caesaris in barbaris erat nomen obscurius,

    among, Caes. B. C. 1, 61:

    in ceteris nationibus, Cels. praef. 1: qui in Brutiis praeerat,

    Liv. 25, 16, 7:

    in juvenibus,

    Quint. 11, 1, 32:

    nutus in mutis pro sermone est,

    id. 11, 3, 66.—Of dress, like cum, q. v.:

    in veste candida,

    Liv. 45, 20, 5; 34, 7, 3:

    in calceis,

    id. 24, 38, 2:

    in insignibus,

    id. 5, 41, 2:

    in tunicis albis,

    Plin. Ep. 7, 27, 13:

    in Persico et vulgari habitu,

    Curt. 3, 3, 4:

    in lugubri veste,

    id. 10, 5, 17:

    in Tyriis,

    Ov. A. A. 2, 297:

    in Cois,

    id. ib. v. 298; cf.:

    homines in catenis Romam mittere,

    Liv. 29, 21, 12; 32, 1, 8: quis multa te in rosa urget, etc., Hor C. 1, 5, 1; so, in viola aut in rosa, Cic. Tusc. [p. 912] 5, 26, 73.—So of arms:

    duas legiones in armis,

    Caes. B. G. 7, 11, 6; cf. Verg. A. 3, 395:

    in armis hostis,

    under arms, Ov. M. 12,65:

    quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt (= coram),

    Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81; so,

    in oculis provinciae,

    id. Q. Fr. 1, 1, 2:

    in oculis omnium,

    id. ib. 1, 3, 7:

    divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt,

    Sall. C. 20, 14; Curt. 4, 13, 1; Liv. 22, 12, 6:

    Julianus in ore ejus (Vitellii) jugulatur,

    Tac. H. 3, 77; Sen. Ben. 7, 19, 7.—Of a passage in any writing (but when the author is named, by meton., for his works, apud is used, Krebs, Antibarb. p. 561):

    in populorum institutis aut legibus,

    Cic. Leg. 1, 15, 42:

    in illis libris qui sunt de natura deorum,

    id. Fat. 1, 1:

    in Timaeo dicit,

    id. N. D. 1, 12, 30:

    epistula, in qua omnia perscripta erant,

    Nep. Pelop. 3, 2:

    perscribit in litteris, hostes ab se discessisse,

    Caes. B. G. 5, 49; but in is also used with an author's name when, not a place in his book, but a feature of his style, etc., is referred to:

    in Thucydide orbem modo orationis desidero,

    Cic. Or. 71, 234:

    in Herodoto omnia leniter fluunt,

    Quint. 9, 4, 18.—Of books:

    libri oratorii diu in manibus fuerunt,

    Cic. Att. 4, 13, 2; id. Lael. 25, 96; but more freq. trop.: in manibus habere, tenere, etc., to be engaged, occupied with, to have under control or within reach:

    philosophi quamcunque rem habent in manibus,

    id. Tusc. 5, 7, 18:

    quam spem nunc habeat in manibus, exponam,

    id. Verr. 1, 6, 16:

    rem habere in manibus,

    id. Att. 6, 3, 1; cf.:

    neque mihi in manu fuit Jugurtha qualis foret,

    in my power, Sall. J. 14, 4:

    postquam nihil esse in manu sua respondebatur,

    Liv. 32, 24, 2:

    quod ipsorum in manu sit,... bellum an pacem malint,

    Tac. A. 2, 46; but, cum tantum belli in manibus esset, was in hand, busied (cf.:

    inter manus),

    Liv. 4, 57, 1; so,

    quorum epistulas in manu teneo,

    Cic. Phil. 12, 4, 9; cf. id. Att. 2, 2, 2:

    in manu poculum tenens,

    id. Tusc. 1, 29, 71:

    coronati et lauream in manu tenentes,

    Liv. 40, 37, 3; Suet. Claud. 15 fin. —Of that which is thought of as existing in the mind, memory, character, etc.:

    in animo esse,

    Cic. Fam. 14, 11:

    in animo habere,

    id. Rosc. Am. 18, 52:

    lex est ratio insita in natura,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    in memoria sedere,

    id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

    tacito mutos volvunt in pectore questus,

    Luc. 1, 247:

    quanta auctoritas fuit in C. Metello!

    Cic. de Sen. 17, 61. —So freq. of a person's qualities of mind or character:

    erat in eo summa eloquentia, summa fides,

    Cic. Mur. 28, 58; cf.:

    in omni animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis,

    id. Fin. 4, 41, 37:

    si quid artis in medicis est,

    Curt. 3, 5, 13; cf.:

    nibil esse in morte timendum,

    Lucr. 3, 866.— Esp., in eo loco, in that state or condition:

    in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc.,

    Liv. 7, 35, 7: si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cat. ap. Quint. 9, 2, 21; so,

    quo in loco, etc.: cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res essent, cognovissent,

    Caes. B. G. 2, 26:

    videtis, quo in loco res haec siet, Ter Phorm. 2, 4, 6: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit,

    Liv. 37, 14, 5.—Hence, without loco, in eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.:

    non in eo esse Carthaginiensium res, ut Galliam armis obtineant,

    Liv. 30, 19, 3:

    cum res non in eo esset, ut Cyprum tentaret,

    id. 33, 41, 9; 8, 27, 3; 2, 17, 5; Nep. Mil. 7, 3; id. Paus. 5, 1 (cf. I. C. 1. infra).—
    B.
    In time, indicating its duration, in, during, in the course of:

    feci ego istaec itidem in adulescentia,

    in my youth, when I was young, Plaut. Bacch. 3, 3, 6:

    in tempore hoc,

    Ter. And. 4, 5, 24:

    in hoc tempore,

    Tac. A. 13, 47:

    in tali tempore,

    Sall. C. 48, 5; Liv. 22, 35; 24, 28 al.:

    in diebus paucis,

    Ter. And. 1, 1, 77:

    in brevi spatio,

    id. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Vesp. 4:

    in qua aetate,

    Cic. Brut. 43 fin.:

    in ea aetate,

    Liv. 1, 57:

    in omni aetate,

    Cic. de Sen. 3, 9:

    in aetate, qua jam Alexander orbem terrarum subegisset,

    Suet. Caes. 7:

    qua (sc. Iphigenia) nihil erat in eo quidem anno natum pulchrius,

    in the course of, during the year, Cic. Off. 3, 25, 95 (al. eo quidem anno):

    nihil in vita se simile fecisse,

    id. Verr. 2, 3, 91: nihil in vita vidit calamitatis A. Cluentius. id. Clu. 6, 18:

    in tota vita inconstans,

    id. Tusc. 4, 13, 29.—
    b.
    In tempore, at the right or proper time, in time (Cic. uses only tempore; v. tempus): eccum ipsum video in tempore huc se recipere, Ter. Phorm. 2, 4, 24:

    ni pedites equitesque in tempore subvenissent,

    Liv. 33, 5:

    spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit,

    id. 2, 47:

    rebellaturi,

    Tac. A. 12, 50:

    atque adeo in ipso tempore eccum ipsum obviam,

    Ter. And. 3, 2, 52: in tempore, opportune. Nos sine praepositione dicimus tempore et tempori, Don. ad Ter. And. 4, 4, 19.—
    c.
    In praesentia and in praesenti, at present, now, at this moment, under these circumstances:

    sic enim mihi in praesentia occurrit,

    Cic. Tusc. 1, 8, 14:

    vestrae quidem cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die jucundae sunt,

    id. ib. 5, 35, 100:

    id quod unum maxime in praesentia desiderabatur,

    Liv. 21, 37:

    haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.,

    for the present, Cic. Fam. 2, 10, 4.—
    d.
    With gerunds and fut. pass. participles, to indicate duration of time, in:

    fit, ut distrahatur in deliberando animus,

    Cic. Off. 1, 3, 9; id. Fam. 2, 6, 2:

    vitiosum esse in dividendo partem in genere numerare,

    id. Fin. 2, 9, 26:

    quod in litteris dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat,

    id. Cat. 3, 3, 6:

    ne in quaerendis suis pugnandi tempus dimitteret,

    Caes. B. G. 2, 21:

    in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus,

    in laying waste, id. ib. 5, 19:

    in excidenda Numantia,

    Cic. Off. 1, 22, 76:

    cum in immolanda Iphigenia tristis Calchas esset,

    id. Or. 21, 74.—
    C.
    In other relations, where a person or thing is thought of as in a certain condition, situation, or relation, in:

    qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,

    Cic. Cat. 2, 8, 18:

    se in insperatis repentinisque pecuniis jactare,

    id. Cat. 2, 9, 20:

    Larinum in summo timore omnium cum armatis advolavit,

    id. Clu. 8, 25.—

    So freq., of qualities or states of mind: summa in sollicitudine ac timore Parthici belli,

    Caes. B. C. 3, 31:

    torpescentne dextrae in amentia illa?

    Liv. 23, 9, 7:

    hunc diem perpetuum in laetitia degere,

    Ter. Ad. 4, 1, 5; Cic. Cat. 4, 1, 2:

    in metu,

    Tac. A. 14, 43:

    in voluptate,

    Cic. Fin. 1, 19, 62:

    alicui in amore esse,

    beloved, id. Verr. 2, 4, 1, § 3:

    alicui in amoribus esse,

    id. Att. 6, 1, 12:

    res in invidia erat,

    Sall. J. 25, 5; Liv. 29, 37, 17: sum in expectatione omnium rerum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 10:

    num... Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus?

    in his studies, Cic. de Sen. 7, 21:

    mirificam cepi voluptatem ex tua diligentia: quod in summis tuis occupationibus mihi tamen rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    even in, notwithstanding your great occupations, id. Fam. 3, 11, 4.—

    So freq., of business, employment, occupations, etc.: in aliqua re versari,

    Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    similia iis, quae in consilio dixerat,

    Curt. 5, 5, 23:

    in certamine armorum atque in omni palaestra quid satis recte cavetur,

    Quint. 9, 4, 8:

    agi in judiciis,

    id. 11, 1, 78:

    tum vos mihi essetis in consilio,

    Cic. Rep. 3, 18, 28:

    in actione... dicere,

    Quint. 8, 2, 2.—Of an office, magistracy:

    in quo tum magistratu forte Brutus erat,

    Liv. 1, 59, 7; 4, 17, 1:

    in eo magistratu pari diligentia se praebuit,

    Nep. Han. 7, 5 (cf. B. 1. supra):

    in ea ipsa causa fuit eloquentissimus,

    Cic. Brut, 43, 160:

    qui non defendit nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio, quam, etc.,

    is in the wrong, acts wrongly, id. Off. 1, 7, 23:

    etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,

    is wrong, id. Fin. 5, 11, 31:

    non sunt in eo genere tantae commoditates corporis,

    id. ib. 4, 12, 29; cf.:

    an omnino nulla sit in eo genere distinctio,

    id. Or. 61, 205:

    Drusus erat de praevaricatione absolutus in summa quatuor sententiis,

    on the whole, Cic. Q. Fr. 2, 16; cf.:

    et in omni summa, ut mones, valde me ad otium pacemque converto,

    id. ib. 3, 5, 5;

    but, in summa, sic maxime judex credit, etc.,

    in a word, in fine, Quint. 9, 2, 72; Auct. B. Alex. 71; Just. 37, 1, 8:

    horum (juvenum) inductio in parte simulacrum decurrentis exercitus erat: ex parte elegantioris exercitii quam militaris artis,

    in part, Liv. 44, 9, 5; cf.:

    quod mihi in parte verum videtur,

    Quint. 2, 8, 6:

    patronorum in parte expeditior, in parte difficilior interrogatio est,

    id. 5, 7, 22:

    hoc facere in eo homine consueverunt,

    in the case of, Caes. B. G. 7, 21:

    in furibus aerarii,

    Sall. C. 52, 12:

    Achilles talis in hoste fuit,

    Verg. A. 2, 540:

    in hoc homine saepe a me quaeris, etc.,

    in the case of, Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: in nominibus impiis, Sall. C. 51, 15:

    suspectus et in morte matris fuit,

    Suet. Vit. 14:

    qui praesentes metuunt, in absentia hostes erunt, = absentes,

    Curt. 6, 3, 8 (cf. I. B. c. supra).—Of the meaning of words, etc.:

    non solum in eodem sensu, sed etiam in diverso, eadem verba contra,

    Quint. 9, 3, 36:

    aliter voces aut eaedem in diversa significatione ponuntur,

    id. 9, 3, 69:

    Sallustius in significatione ista non superesse sed superare dicit,

    Gell. 1, 22, 15:

    stips non dicitur in significatione trunci,

    Charis. 1, 18, 39:

    semper in significatione ea hortus,

    Plin. 19, 4, 19, § 50. —
    2.
    In with abl. of adjj. is used with the verbs esse and habere to express quality:

    cum exitus haud in facili essent, i. e. haud faciles,

    Liv. 3, 8, 9:

    adeo moderatio tuendae libertatis in difficili est,

    id. 3, 8, 11; 3, 65, 11; but mostly with adjj. of the first and second declension:

    in obscuro esse, Liv. praef. § 3: in dubio esse,

    id. 2, 3, 1; 3, 19, 8; Ov. H. 19, 174:

    dum in dubiost animus,

    Ter. And. 1, 5, 31; 2, 2, 10:

    in integro esse,

    Cic. Fam. 15, 16, 3; id. Att. 11, 15, 4:

    in incerto esse,

    Liv. 5, 28, 5:

    in obvio esse,

    id. 37, 23, 1:

    in tuto esse,

    id. 38, 4, 10; cf.:

    videre te in tuto,

    Cat. 30, 6:

    in aequo esse,

    Liv. 39, 37, 14; Tac. A. 2, 44:

    in expedito esse,

    Curt. 4, 2, 22:

    in proximo esse,

    Quint. 1, 3, 4:

    in aperto esse,

    Sall. C. 5, 3:

    in promisco esse,

    Liv. 7, 17, 7:

    in augusto esse,

    Cels. 5, 27, 2:

    in incerto haberi,

    Sall. J. 46, 8; Tac. A. 15, 17:

    in levi habitum,

    id. H. 2, 21; cf.:

    in incerto relinquere,

    Liv. 5, 28, 5; Tac. H. 2, 83.
    II.
    With acc.
    A.
    In space, with verbs of motion, into or to a place or thing (rarely with names of towns and small islands;

    v. Zumpt, Gram. § 398): influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,

    Cic. Rep. 2, 19:

    in Ephesum advenit,

    Plaut. Mil. 2, 1, 35:

    in Epirum venire,

    Cic. Att. 13, 25, 3:

    ibo in Piraeeum, visamque, ecquae advenerit in portum ex Epheso navis mercatoria,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 2: venio ad Piraeea, in quo magis reprehendendus sum, quod... Piraeea scripserim, non Piraeeum, quam in quod addiderim;

    non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco,

    Cic. Att. 7, 3, 10:

    se contulisse Tarquinios, in urbem Etruriae florentissimam,

    id. Rep. 2, 19:

    remigrare in domum veterem e nova,

    id. Ac. 1, 4, 13:

    cum in sua rura venerunt,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    a te ipso missi in ultimas gentes,

    id. Fam. 15, 9:

    in Ubios legatos mittere,

    Caes. B. G. 4, 11:

    dein Thalam pervenit, in oppidum magnum et opulentum,

    Sall. J. 75, 1:

    Regillum antiquam in patriam se contulerat,

    Liv. 3, 58, 1:

    abire in exercitum,

    Plaut. Am. prol. 102.— With nuntio:

    cum id Zmyrnam in contionem nuntiatum est,

    Tac. A. 4, 56:

    nuntiatur in castra,

    Lact. Most. Pers. 46; cf.:

    allatis in castra nuntiis,

    Tac. H. 4, 32: in manus sumere, tradere, etc., into one's hands:

    iste unumquodque vas in manus sumere,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63:

    Falerios se in manus Romanis tradidisse,

    Liv. 5, 27, 3.—Rarely with the verbs ponere, collocare, etc. (pregn., i. e. to bring into... and place there):

    in crimen populo ponere,

    Plaut. Trin. 3, 3, 10:

    ut liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent,

    Caes. B. G. 4, 19:

    duplam pecuniam in thesauros reponi,

    Liv. 29, 19, 7:

    prius me collocavi in arborem,

    Plaut. Aul. 4, 8, 6:

    sororem et propinquas suas nuptum in alias civitates collocasse,

    Caes. B. G. 1, 18.— Motion in any direction, up to, to, into, down to:

    in caelum ascendere,

    Cic. Lael. 23 fin.:

    filium ipse paene in umeros suos extulisset,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    tamquam in aram confugitis ad deum,

    up to the altar, id. Tusc. 3, 10, 25:

    Saturno tenebrosa in Tartara misso,

    Ov. M. 1, 113:

    in flumen deicere,

    Cic. Rosc. Am. 25, 70; Nep. Chab. 4, 3.—
    2.
    Denoting mere direction towards a place or thing, and hence sometimes joined with versus, towards:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis,

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    si in latus aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi in usu est, cubat,

    Cels. 2, 3:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1:

    in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur, Gallis in meridiem etiam inspicitur,

    Tac. Agr. 10:

    in laevum prona nixus sedet Inachus urna,

    Stat. Th. 2, 218.—With versus:

    castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus,

    towards, Caes. B. G. 7, 8 fin.:

    in Galliam versus movere,

    Sall. C. 56, 4: in [p. 913] ltaliam versus, Front. Strat. 1, 4, 11:

    si in urbem versus venturi erant,

    Plin. Ep. 10, 82. —
    3.
    So of that which is thought of as entering into the mind, memory, etc. (cf. I. A. 2. fin.):

    in memoriam reducere,

    Cic. Inv 1, 52, 98:

    in animum inducere,

    Liv. 27, 9:

    in mentem venire,

    Cic. Fam. 7, 3:

    frequens imitatio transit in mores,

    Quint. 1, 11, 3. —

    Or into a writing or speech: in illam Metellinam orationem addidi quaedam,

    Cic. Att. 1, 13, 5.—
    B.
    In time, into, till, for:

    dormiet in lucem,

    into the daylight, till broad day, Hor. Ep. 1, 18, 34:

    statim e somno, quem plerumque in diem extrahunt, lavantur,

    Tac. G. 22: sermonem in multam noctem produximus, deep into the night, Cic. Rep. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 239 Lindem.:

    in multam noctem luxit,

    Suet. Tib. 74:

    si febris in noctem augetur,

    Cels. 7, 27:

    dixit in noctem atque etiam nocte illatis lucernis,

    Plin. Ep. 4, 9, 14:

    indutias in triginta annos impetraverunt,

    for thirty years, Liv. 9, 37, 12; 7, 20, 8:

    nisi id verbum in omne tempus perdidissem,

    forever, Cic. Fam. 5, 15, 1:

    ad cenam hominem in hortos invitavit in posterum diem,

    for the following day, id. Off. 3, 14, 58:

    audistis auctionem constitutam in mensem Januarium,

    id. Agr. 1, 2, 4:

    subito reliquit annum suum seque in annum proximum transtulit,

    id. Mil. 9, 24:

    solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos,

    for many years, id. Div. 2, 6, 17:

    postero die Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie,

    Liv. 27, 2:

    qui ab matutino tempore duraverunt in occasum,

    Plin. 2, 31, 31, § 99:

    seritur (semen lini) a Kalendis Octobribus in ortum aquilae,

    Col. 2, 10, 17.—With usque:

    neque illi didicerunt haec usque in senectutem,

    Quint. 12, 11, 20:

    in illum usque diem servati,

    id. 8, 3, 68:

    in serum usque patente cubiculo,

    Suet. Oth. 11:

    regnum trahat usque in tempora fati,

    Sil. 11, 392: in posterum (posteritatem) or in futurum, in future, for the future: in praesens, for the present: in perpetuum or in aeternum, forever:

    sancit in posterum, ne quis, etc.,

    Cic. Cat. 4, 5, 10:

    res dilata est in posterum,

    id. Fam. 10, 12, 3:

    video quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,

    id. Cat. 1, 9, 22:

    id aegre et in praesentia hi passi et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 34, 27, 10; cf.:

    ingenti omnium et in praesens laetitia et in futurum spe,

    id. 30, 17, 1:

    effugis in futurum,

    Tac. H. 1, 71:

    quod eum tibi quaestoris in loco constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti?

    Cic. Verr. 2, 1, 30; cf.:

    oppidum omni periculo in perpetuum liberavit,

    id. Fam. 13, 4, 2:

    quae (leges) non in tempus aliquod, sed perpetuae utilitatis causa in aeternum latae sunt,

    Liv. 34, 6, 4: in tempus, for a while, for a short time, for the occasion (postAug.):

    sensit miles in tempus conficta,

    Tac. A. 1, 37:

    ne urbs sine imperio esset, in tempus deligebatur, qui jus redderet,

    id. ib. 6, 11:

    scaena in tempus structa,

    id. ib. 14, 20. —So in diem, for the day, to meet the day's want:

    nihil ex raptis in diem commeatibus superabat,

    Liv. 22, 40, 8:

    rapto in diem frumento,

    id. 4, 10, 1;

    but, cum illa fundum emisset in diem,

    i. e. a fixed day of payment, Nep. Att. 9, 5: in singulos dies, or simply in dies, with comparatives and verbs denoting increase, from day to day, daily:

    vitium in dies crescit,

    Vell. 2, 5, 2:

    in dies singulos breviores litteras ad te mitto,

    Cic. Att. 5, 7:

    qui senescat in dies,

    Liv. 22, 39, 15: in diem, daily:

    nos in diem vivimus,

    Cic. Tusc. 5, 11, 33:

    in diem et horam,

    Hor. S. 2, 6, 47;

    and in horas,

    hourly, id. C. 2, 13, 14; id. S. 2, 7, 10.—
    C.
    In other relations, in which an aiming at, an inclining or striving towards a thing, is conceivable, on, about, respecting; towards, against; for, as; in, to; into:

    id, quod apud Platonem est in philosophos dictum,

    about the philosophers, Cic. Off. 1, 9, 28:

    Callimachi epigramma in Ambraciotam Cleombrotum est,

    id. Tusc. 1, 34, 84; cf.:

    cum cenaret Simonides apud Scopam cecinissetque id car men, quod in eum scripsisset, etc.,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    quo amore tandem inflammati esse debemus in ejus modi patriam,

    towards, id. ib. 1, 44, 196:

    in liberos nostros indulgentia,

    id. ib. 2, 40, 168:

    de suis meritis in rem publicam aggressus est dicere,

    id. Or. 38, 133: ita ad impietatem in deos, in homines adjunxit injuriam, against, id. N. D. 3, 34 fin.:

    in dominum quaeri,

    to be examined as a witness against, id. Mil. 22, 60:

    in eos impetum facere,

    id. Att. 2, 22, 1:

    invehi in Thebanos,

    Nep. Epam. 6, 1; id. Tim. 5, 3:

    quaecumque est hominis definitio, una in omnes valet,

    id. Leg. 1, 10, 29:

    num etiam in deos immortales inauspicatam legem valuisse?

    Liv. 7, 6, 11:

    vereor coram in os te laudare amplius,

    to your face, Ter. Ad. 2, 4, 5:

    si in me exerciturus (pugnos), quaeso, in parietem ut primum domes,

    Plaut. Am. 1, 1, 168:

    in puppim rediere rates,

    Luc. 3, 545 Burm. (cf.:

    sic equi dicuntur in frena redire, pulsi in terga recedere, Sulp. ad loc.): Cumis eam vidi: venerat enim in funus: cui funeri ego quoque operam dedi,

    to the funeral, to take charge of the funeral, Cic. Att. 15, 1, B:

    se quisque eum optabat, quem fortuna in id certamen legeret,

    Liv. 21, 42, 2:

    quodsi in nullius mercedem negotia eant, pauciora fore,

    Tac. A. 11, 6:

    haec civitas mulieri redimiculum praebeat, haec in collum, haec in crines,

    Cic. Verr. 2, 3, 33:

    Rhegium quondam in praesidium missa legio,

    Liv. 28, 28; so,

    datae in praesidium cohortes,

    Tac. H. 4, 35: hoc idem significat Graecus ille in eam sententiam versus, to this effect or purport, Cic. Div. 2, 10, 25; cf. id. Fam. 9, 15, 4:

    haec et in eam sententiam cum multa dixisset,

    id. Att. 2, 22:

    qui omnia sic exaequaverunt, ut in utramque partem ita paria redderent, uti nulla selectione uterentur,

    id. Fin. 3, 4, 12:

    in utramque partem disputat,

    on both sides, for and against, id. Off. 3, 23, 89: te rogo, me tibi in omnes partes defendendum putes, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin.:

    facillime et in optimam partem cognoscuntur adulescentes, qui se ad claros et sapientes viros contulerunt,

    id. Off. 2, 13, 46:

    cives Romani servilem in modum cruciati et necati,

    in the manner of slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; cf.:

    miserandum in modum milites populi Romani capti, necati sunt,

    id. Prov. Cons. 3, 5:

    senior quidam Veiens vaticinantis in modum cecinit,

    Liv. 5, 15, 4;

    also: domus et villae in urbium modum aedificatae,

    Sall. C. 12, 3:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia legitima sint,

    Cic. Rosc. Com. 5, 15:

    judicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naevius edebat, non recusasse,

    id. Quint. 20, 63; cf.:

    senatusconsultum in haec verba factum,

    Liv. 30, 43, 9:

    pax data Philippo in has leges est,

    id. 33, 30:

    Gallia omnis divisa est in partes tres,

    Caes. B. G. 1, 1; cf.:

    quae quidem in confirmationem et reprehensionem dividuntur,

    Cic. Part. Or. 9, 33: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for or over each state, id. Verr. 2, 2, 53; cf. id. ib. 2, 4, 26:

    itaque Titurium Tolosae quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse,

    id. Font. 5, 9:

    extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,

    a head, for each person, Liv. 2, 33 fin.:

    Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium,

    id. 32, 17, 2; cf.:

    Thracia in Rhoemetalcen filium... inque liberos Cotyis dividitur (i. e. inter),

    Tac. A. 2, 67.—
    2.
    Of the object or end in view, regarded also as the motive of action or effect:

    non te in me illiberalem, sed me in se neglegentem putabit,

    Cic. Fam. 13, 1, 16:

    neglegentior in patrem,

    Just. 32, 3, 1:

    in quem omnes intenderat curas,

    Curt. 3, 1, 21:

    quos ardere in proelia vidi,

    Verg. A. 2, 347:

    in bellum ardentes,

    Manil. 4, 220:

    nutante in fugam exercitu,

    Flor. 3, 10, 4:

    in hanc tam opimam mercedem agite ( = ut eam vobis paretis, Weissenb. ad loc.),

    Liv. 21, 43, 7:

    certa praemia, in quorum spem pugnarent,

    id. 21, 45, 4:

    in id sors dejecta,

    id. 21, 42, 2:

    in id fide accepta,

    id. 28, 17, 9:

    in spem pacis solutis animis,

    id. 6, 11, 5 et saep.:

    ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc.,

    Hor. Epod. 17, 63:

    nec in hoc adhibetur, ut, etc.,

    Sen. Ep. 16, 3:

    alius non in hoc, ut offenderet, facit, id. de Ira, 2, 26, 3: in quod tum missi?

    Just. 38, 3, 4.—So, like ad, with words expressing affections or inclination of the mind:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    paratus in res novas,

    Tac. H. 4, 32:

    in utrumque paratus,

    Verg. A. 2, 61.—
    3.
    Of the result of an act or effort:

    denique in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit,

    Cic. Clu. 66, 188:

    paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret,

    Tac. A. 2, 16: excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, Verg. A. 6, 42:

    portus ab Euroo fluctu curvatus in arcum,

    id. ib. 3, 533:

    populum in obsequia principum formavit,

    Just. 3, 2, 9:

    omnium partium decus in mercedem conruptum erat,

    Sall. H. 1, 13 Dietsch:

    commutari ex veris in falsa,

    Cic. Fat. 9, 17; 9, 18:

    in sollicitudinem versa fiducia est,

    Curt. 3, 8, 20.—
    4.
    Esp. in the phrase: in gratiam or in honorem, alicujus, in kindness, to show favor, out of good feeling, to show honor, etc., to any one (first in Liv.; cf. Weissenb. ad Liv. 28, 21, 4;

    Krebs, Antibarb. p. 562): in gratiam levium sociorum injuriam facere,

    Liv. 39, 26, 12:

    pugnaturi in gratiam ducis,

    id. 28, 21, 4:

    quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,

    id. 28, 39, 13; cf. id. 35, 2, 6; 26, 6, 16:

    oratio habita in sexus honorem,

    Quint. 1, 1, 6:

    convivium in honorem victoriae,

    id. 11, 2, 12:

    in honorem Quadratillae,

    Plin. Ep. 7, 24, 7:

    in honorem tuum,

    Sen. Ep. 20, 7; 79, 2; 92, 1; Vell. 2, 41 al.—
    5.
    In the phrase, in rem esse, to be useful, to avail (cf.: e re esse;

    opp.: contra rem esse): ut aequom est, quod in rem esse utrique arbitremur,

    Plaut. Aul. 2, 1, 10:

    si in rem est Bacchidis,

    Ter. Hec. 1, 2, 27; 2, 2, 7:

    hortatur, imperat, quae in rem sunt,

    Liv. 26, 44, 7:

    cetera, quae cognosse in rem erat,

    id. 22, 3, 2; 44, 19, 3:

    in rem fore credens universos adpellare,

    Sall. C. 20, 1; cf.:

    in duas res magnas id usui fore,

    Liv. 37, 15, 7:

    in hos usus,

    Verg. A. 4, 647.—
    6.
    To form adverbial expressions:

    non nominatim, qui Capuae, sed in universum qui usquam coissent, etc.,

    in general, Liv. 9, 26, 8; cf.:

    terra etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda,

    Tac. G. 5:

    in universum aestimanti, etc.,

    id. ib. 6:

    aestate in totum, si fieri potest, abstinendum est (Venere),

    wholly, entirely, Cels. 1, 3 fin.; cf. Col. 2, 1, 2:

    in plenum dici potest, etc.,

    fully, Plin. 16, 40, 79, § 217:

    Marii virtutem in majus celebrare,

    beyond due bounds, Sall. J. 73, 5:

    aliter se corpus habere atque consuevit, neque in pejus tantum, sed etiam in melius,

    for the worse, for the better, Cels. 2, 2:

    in deterius,

    Tac. A. 14, 43:

    in mollius,

    id. ib. 14, 39:

    quid enim est iracundia in supervacuum tumultuante frigidius? Sen. de Ira, 2, 11: civitas saepta muris neque in barbarum corrupta (v. barbarus),

    Tac. A. 6, 42; cf.:

    aucto in barbarum cognomento,

    id. H. 5, 2:

    priusquam id sors cerneret, in incertum, ne quid gratia momenti faceret, in utramque provinciam decerni,

    while the matter was uncertain, Liv. 43, 12, 2:

    nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos,

    so much, Verg. A. 6, 876:

    in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,

    Liv. 22, 27, 4; cf.:

    quaedam (aquae) fervent in tantum, ut non possint esse usui,

    Sen. Q. N. 3, 24:

    viri in tantum boni, in quantum humana simplicitas intellegi potest,

    Vell. 2, 43, 4:

    quippe pedum digitos, in quantum quaeque secuta est, Traxit,

    Ov. M. 11, 71:

    meliore in omnia ingenio animoque quam fortuna usus,

    in all respects, Vell. 2, 13:

    ut simul in omnia paremur,

    Quint. 11, 3, 25:

    in antecessum dare,

    beforehand, Sen. Ep. 118.—
    7.
    Sometimes with esse, habere, etc., in is followed by the acc. (constr. pregn.), to indicate a direction, aim, purpose, etc. (but v. Madvig. Gram. § 230, obs. 2, note, who regards these accusatives as originating in errors of pronunciation); so, esse in potestatem alicujus, to come into and remain in one ' s power: esse in mentem alicui, to come into and be in one ' s mind: esse in conspectum, to appear to and be in sight: esse in usum, to come into use, be used, etc.:

    quod, qui illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum futurum intellegebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 38:

    ut portus in potestatem Locrensium esset,

    Liv. 24, 1, 13; 2, 14, 4:

    eam optimam rem publicam esse duco, quae sit in potestatem optimorum,

    Cic. Leg. 3, 17:

    neque enim sunt motus in nostram potestatem,

    Quint. 6, 2, 29:

    numero mihi in mentem fuit,

    Plaut. Am. 1, 1, 25; cf.:

    ecquid in mentem est tibi?

    id. Bacch. 1, 2, 53:

    nec prius surrexisse ac militibus in conspectum fuisse, quam, etc.,

    Suet. Aug. 16:

    quod satis in usum fuit, sublato, ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6: ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi Romani dicionemque essent, injurias propulsare, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66: adesse in senatum [p. 914] jussit a. d. XIII. Kal. Octobr., id. Phil. 5, 7, 19.—Less freq. with habere: facito in memoriam habeas tuam majorem filiam mihi te despondisse, call or bring to mind, Plaut. Poen. 5, 4, 108:

    M. Minucium magistrum equitum, ne quid rei bellicae gereret, prope in custodiam habitum,

    put in prison, kept in prison, Liv. 22, 25, 6:

    reliquos in custodiam habitos,

    Tac. H. 1, 87.—So rarely with other verbs:

    pollicetur se provinciam Galliam retenturum in senatus populique Romani potestatem,

    Cic. Phil. 3, 4, 8. —
    III.
    In composition, n regularly becomes assimilated to a foll. l, m, or r, and is changed before the labials into m: illabor, immitto, irrumpo, imbibo, impello.—As to its meaning, according as it is connected with a verb of rest or motion, it conveys the idea of existence in a place or thing, or of motion, direction, or inclination into or to a place or thing: inesse; inhibere, inferre, impellere, etc. See Hand, Turs. III. pp. 243- 356.
    2.
    in (before b and p, im; before l, m, and r, the n assimilates itself to these consonants), an inseparable particle [kindred with Sanscr. a-, an-; Gr. a-, an; Goth. and Germ. un-], which negatives the meaning of the noun or participle with which it is connected; Engl. un-, in-, not: impar, unequal: intolerabilis, unbearable, intolerable: immitis, not mild, rude, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > in

  • 10 incipio

    incĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 (archaic incepsit inceperit, Paul. ex Fest. p. 107 Müll.), v. a. and n. [in-capio; lit., to seize upon, lay hold of; opp. to desinere; hence, with the accessory idea of action), to begin to do something, to take in hand (syn. incoho; in class. prose, viz. in Cic., only in the tempp. press., while coepi is used in the tempp. perff.); constr. usually with the inf., less freq. absol., with the acc., ab, or adv. of place or time.
    I.
    Act.
    (α).
    With inf.:

    ut homines mortem vel optare incipiant vel certe timere desistant,

    Cic. Tusc. 1, 49, 117:

    huic incipio sententiae diffidere,

    id. ib. 5, 1, 3:

    prius quam incipit tinnire,

    Plaut. As. 2, 4, 42:

    bella gerere,

    Cic. N. D. 2, 3, 9:

    leges neglegere,

    id. Rep. 1, 43 fin.:

    queri cum multis incipiunt,

    id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    nimis cito diligere,

    id. Lael. 21, 78:

    amare aliquem,

    id. ib. 16, 60:

    fossas complere,

    Caes. B. G. 5, 51, 4:

    rem frumentariam expedire,

    id. B. C. 1, 54, 4:

    triplicem aciem ducere,

    id. ib. 1, 64, 7;

    2, 30, 1: cum maturescere frumenta inciperent,

    id. ib. 6, 29, 4; cf. id. ib. 3, 49, 1:

    cum primum pabuli copia esse inciperet,

    id. B. G. 2, 2, 2; cf.:

    ictus erat, qua crus esse incipit,

    Ov. M. 6, 255; 8, 474; 15, 256:

    opes pellere dominatione,

    Sall. H. 3, 61, 3:

    si res explicare incipiam,

    Nep. Pelop. 1:

    Bessus agere gratias incipit,

    Curt. 5, 12, 1:

    cenare,

    Suet. Aug. 74:

    promovere scalas,

    Tac. A. 15, 4 fin.:

    si dormire incipis ortu luciferi,

    Juv. 8, 11:

    male quod mulier facere incepit, nisi id efficere perpetrat, etc.... Si bene facere incepit, etc. (shortly afterward, occeperunt),

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 and 14:

    satis nequam sum, utpote qui hodie inceperim Amare,

    id. Rud. 2, 5, 5.—
    (β).
    Absol.:

    ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi modus,

    Cic. Off. 1, 37, 135; cf. Plin. Ep. 9, 4, 1; Sen. Ep. 116:

    dum incipimus,

    Quint. 11, 3, 144:

    dum deliberamus, quando incipiendum sit, incipere jam serum est,

    id. 12, 6, 3:

    in incipiendo, etc.,

    id. 11, 1, 6: ac statim sic rex incipit, thus begins (to speak), Sall. J. 109 fin.; cf.:

    nec sic incipies, ut scriptor cyclicus olim: Fortunam Priami, etc.,

    Hor. A. P. 136:

    sic incipit, with a foll. direct quotation,

    id. S. 2, 6, 79; Ov. M. 9, 281;

    and simply incipit,

    Hor. S. 1, 9, 21:

    sapere aude, Incipe,

    make a beginning, begin, id. Ep. 1, 2, 41; Juv. 4, 34:

    priusquam incipias, consulto opus est,

    Sall. C. 1, 6:

    turpe inceptu est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16:

    incipientes atque adhuc teneri (pueri),

    who are beginning to learn, beginners, Quint. 1, 2, 26:

    incipiens,

    id. 2, 5, 18; 2, 6, 5; 8 prooem. § 1; 3;

    10, 7, 18: quoties madidum ver incipit,

    Juv. 9, 52 al. —
    (γ).
    With acc. (once in Cic., once in Cæs., v. infra):

    facinus audax incipit,

    Plaut. Aul. 3, 4, 1:

    facinus,

    Sall. C. 20, 3:

    pugilatum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 13:

    iter,

    id. Cas. 4, 4, 2:

    aliquid novi negotii,

    Ter. Phorm. 4, 4, 29:

    bellum (opp. deponere),

    Sall. J. 83, 1:

    tam prava,

    id. ib. 64, 2:

    indigna nobis,

    id. H. 2, 41, 8:

    opus,

    Liv. 7, 34, 13:

    bellum,

    id. 21, 21, 6; 26, 37, 9; 42, 43, 3:

    sementem,

    Verg. G. 1, 230:

    Maenalios versus,

    id. E. 8, 21:

    si id facere non potueris, quod, ut opinio mea fert, ne incipies quidem,

    Cic. Planc. 19, 48; Quint. 1, 12, 5:

    iter mihi incepi,

    Plaut. Cas. 2, 1, 16:

    tantum incepi operis,

    id. Men. 2, 3, 80:

    mandata,

    Tac. A. 12, 10; 4, 46:

    auspicia a parricidio,

    Just. 26, 2 init.: multa, Cat. ap. Gell. 16, 14, 2.— Pass.:

    tanta incepta res est,

    Plaut. Capt. 2, 1, 31:

    nuptiarum gratia haec sunt ficta atque incepta,

    Ter. And. 5, 1, 17; 3, 3, 7:

    si inceptam oppugnationem reliquissent,

    Caes. B. G. 7, 17, 6:

    quia dici extremum erat, proelium non inceptum,

    Sall. J. 21, 2:

    proelium incipitur,

    id. ib. 57, 3;

    74, 2: saxis proelium incipitur,

    Tac. H. 5, 17:

    satis cito incipi victoriam,

    id. ib. 2, 25; id. A. 2, 5; 2, 76; 12, 67 fin.:

    iter inceptum celerant,

    Verg. A. 8, 90:

    inceptumque decurre laborem,

    id. G. 2, 39:

    inceptum frustra summitte furorem,

    id. A. 12, 832:

    deus me vetat Inceptos iambos Ad umbilicum adducere,

    Hor. Epod. 14, 7:

    in re incipiunda ad defendendam noxiam,

    Ter. Phorm. 1, 4, 48:

    in contentionibus aut incipiendis aut finiendis,

    Quint. 11, 3, 128:

    a tantis princeps incipiendus erat,

    Ov. F. 5, 570.—
    (δ).
    With ab or an adv. of place or time:

    a Jove incipiendum putat,

    Cic. Rep. 1, 36 (acc. to the Gr. of Aratus, ek Dios archômestha):

    ab illis incipit uxor,

    Juv. 6, 348; Quint. 10, 1, 46:

    incipiamus ab iis,

    id. 9, 2, 6:

    semper ab excusatione aetatis incipientem,

    id. 6, 3, 76:

    potissimum incipiam ab ea parte,

    id. 3, 7, 1:

    optime manus a sinistra parte incipit, in dextra deponitur,

    id. 11, 3, 106:

    amicitia incepta a parvis cum aetate accrevit simul,

    Ter. And. 3, 3, 7.— Pass. impers.:

    optime incipitur a longis, recte aliquando a brevibus,

    Quint. 9, 4, 92.
    II.
    Neutr., to begin to be, to begin, commence (rare but class.); constr. with abl. instrum., or absol.
    (α).
    With abl.:

    tertius sinus Acrocerauniis incipit montibus,

    Plin. 4, 1, 1, § 1:

    censere ut principium anni inciperet mense Decembri,

    Tac. A. 13, 10:

    verbum petere quo incipiant,

    Quint. 10, 7, 21.—
    (β).
    Absol.:

    cum ver esse coeperat... cum rosam viderat, tum incipere ver arbitrabatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    quoties incipit sensus aut desinit,

    Quint. 9, 4, 67:

    hic annus incipit vicesimus,

    Plaut. Capt. 5, 3, 3:

    narrationis incipit mihi initium,

    Ter. And. 4, 2, 26:

    jam tum inceperat turba inter eos,

    id. Eun. 4, 4, 58:

    tempus erat quo prima quies mortalibus aegris Incipit,

    Verg. A. 2, 269:

    mox Idumaea incipit et Palaestina,

    Plin. 5, 13, 14, § 68:

    epistula, quam incipiente febricula scripseras,

    Cic. Att. 7, 8, 2:

    incipientes curas principis onerari,

    Tac. A. 1, 19:

    incipiens adhuc et nondum adulta seditio,

    id. H. 1, 31:

    incipiens omnia sentit amor,

    Ov. A. A. 2, 648:

    Menander Syracusanus incipientis juventae,

    Plin. 8, 5, 5, § 14:

    incipiente aestate,

    id. 27, 13, 109, § 133:

    trixago incipientibus hydropicis efficax,

    id. 24, 15, 80, § 131:

    quem (honorem) et incipientes principes et desinentes adeo concupis cunt ut auferant,

    Plin. Pan. 57.—Hence, in-ceptum, i, n., a beginning, attempt, undertaking (freq. in historians and poets, but not in Cæs.;

    also rare in Cic.): cujus ego non modo factum, sed inceptum ullum conatumve contra patriam deprehendero,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    servetur ad imum, Qualis ab incepto processerit (persona),

    from the beginning onwards, Hor. A. P. 127: permanere in incepto, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14 fin.:

    a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

    Sall. C. 4, 2:

    cujus neque consilium neque inceptum ullum frustra erat,

    id. J. 7, 6; cf.:

    ni ea res longius nos ab incepto traheret,

    the subject, id. ib. 7 fin.:

    absistere incepto,

    Liv. 31, 26, 5:

    desistere incepto,

    Verg. A. 1, 37:

    haerere in incepto,

    id. ib. 2, 654:

    peragere inceptum,

    id. ib. 4, 452; cf.:

    perficere inceptum,

    Sall. J. 11 fin.:

    piget incepti,

    Verg. A. 5, 678:

    nunc ad inceptum redeo,

    Sall. J. 4, 9; 42, 5:

    turpe inceptum est,

    Ter. Phorm. 2, 4, 16.— In plur.:

    cupidus incepta patrandi,

    Sall. J. 70, 5:

    juventus Catilinae inceptis favebat,

    id. C. 17, 6:

    incepta mea inpedivit,

    id. H. 4, 61, 12; cf.:

    inceptis annue, diva, meis,

    Ov. Am. 3, 2, 56; and:

    di nostra incepta secundent,

    Verg. A. 7, 259:

    gravia et magna professa,

    Hor. A. P. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > incipio

  • 11 protraho

    prō-trăho, xi, ctum, 3 (sync. form protraxtis for protraxistis, Sil. 16, 84.— Inf. protraxe for protraxisse, Lucr. 5, 1159), v. a., to draw or drag forth, to bring forth or out, pull out, to draw to a place (class.; cf.: promo, profero).
    I.
    Lit., Cels. 7, 12, 1:

    aliquem e tentorio,

    Tac. H. 4, 27:

    me istam capillo protracturum in viam,

    Plaut. Merc. 4, 4, 58:

    aliquem hinc in convivium,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24:

    Calchanta in medios,

    Verg. A. 2, 123:

    aliquem in medium manibus suis,

    Suet. Ner. 53:

    ad operas mercenarias statim protrahi,

    Cic. Phil. 1, 9, 22:

    pedibusque informe cadaver (Caci) Protrahitur,

    Verg. A. 8, 265:

    multa siti protracta corpora,

    Lucr. 6, 1264:

    e tentorio,

    Tac. H. 4, 27.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drag forth, to draw or bring anywhere:

    aliquid in lucem,

    Lucr. 4, 1189:

    ad gestum pueros,

    id. 5, 1031:

    quidquid paulatim protrahit aetas In medium,

    id. 5, 1387 dub. (v. Lachm. II. p. 346):

    indicem ad indicium,

    Liv. 33, 28:

    nudi in medium protrahebantur,

    id. 28, 29. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring to light, discover, disclose, reveal, expose, betray:

    auctorem nefandi facinoris,

    Liv. 45, 5:

    inimicum,

    id. 44, 26:

    facinus per indicium,

    id. 27, 3:

    publicanorum fraudes,

    Vell. 2, 92, 2:

    nec meus indicio latitantes versus amicus Protraheret,

    Ov. Tr. 3, 4, 71.—
    2.
    To lengthen out any thing as to time, to prolong, protract, defer (post-Aug.;

    syn.: produco, propago): protrahere ac differre stipendia militum,

    Suet. Ner. 32:

    convivia in primam lucem,

    id. Caes. 52; cf.:

    epulas a medio die ad mediam noctem,

    id. Ner. 27:

    in serum dimicatione protractā,

    id. Aug. 17:

    sermones,

    Vulg. Act. 20, 7.— Pass. in mid. force: quid diutius protrahor? why dwell longer on this? Vop. Tac. 6.— Absol.:

    quinque horas protraxit,

    i. e. he lingered for five hours, Suet. Ner. 33 fin.
    3.
    To weary, detain too long:

    ne diutius te protraham,

    Vulg. Act. 24, 4.—
    4.
    To extend, increase (post-class.):

    utrum hoc usque ad Graecum sermonem tantum protrahimus, an verum et ad alium... dubitari potest,

    Dig. 45, 1, 1 fin.:

    insolentiam,

    Val. Max. 1, 5, 8 (al. pertraheret).—
    5.
    To bring or reduce to:

    ad paupertatem protractus,

    Plaut. Trin. 1, 2, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > protraho

  • 12 traho

    trăho, xi, ctum, 3 ( inf. perf. sync. traxe, Verg. A. 5, 786), v. a. [cf. Sanscr. trankh, trakh, to move; Gr. trechô, to run], to draw, drag, or haul, to drag along; to draw off, forth, or away, etc. (syn.: tracto, rapio, rapto, duco).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    Amphitruonem collo,

    Plaut. Am. 3, 2, 72:

    cum a custodibus in fugā trinis catenis vinctus traheretur,

    Caes. B. G. 1, 53:

    trahebatur passis Priameïa virgo Crinibus a templo Cassandra,

    Verg. A. 2, 403:

    corpus tractum et laniatum abjecit in mare,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    materiam (malagmata),

    Cels. 4, 7:

    bilem,

    Plin. 25, 5, 22, § 54:

    vapor porro trahit aëra secum,

    Lucr. 3, 233:

    limum harenamque et saxa ingentia fluctus trahunt,

    Sall. J. 78, 3: Charybdis naves ad litora trahit, id. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 3, 425; cf.:

    Scyllam naves in saxa trahentem, Verg. l. l.: (haematiten) trahere in se argentum, aes, ferrum,

    Plin. 36, 20, 38, § 146: Gy. Amiculum hoc sustolle saltem. Si. Sine trahi, cum egomet trahor, let it drag or trail, Plaut. Cist. 1, 1, 117; cf.:

    tragula ab eo, quod trahitur per terram,

    Varr. L. L. 5, § 139 Müll.:

    sarcinas,

    Sen. Ep. 44, 6:

    vestem per pulpita,

    Hor. A. P. 215:

    plaustra per altos montes cervice (boves),

    Verg. G. 3, 536:

    siccas machinae carinas,

    Hor. C. 1, 4, 2:

    genua aegra,

    Verg. A. 5, 468:

    trahantur per me pedibus omnes rei,

    Cic. Fam. 7, 32, 2; cf.:

    aliquem ad praetorem,

    Plaut. Poen. 3, 5, 45:

    praecipitem in pistrinum,

    id. Ps. 1, 5, 79:

    Hectorem circum sua Pergama,

    to drag, trail, Ov. M. 12, 591. —

    Of a train of soldiers, attendants, etc.: Scipio gravem jam spoliis multarum urbium exercitum trahens,

    Liv. 30, 9, 10:

    ingentem secum occurrentium prosequentiumque trahentes turbam,

    id. 45, 2, 3; 6, 3, 4; cf.:

    sacra manu victosque deos parvumque nepotem Ipse trahit,

    Verg. A. 2, 321:

    secum legionem,

    Val. Max. 3, 2, 20:

    feminae pleraeque parvos trahentes liberos, ibant,

    Curt. 3, 13, 12; 5, 5, 15:

    uxor, quam comitem trahebat,

    id. 8, 3, 2:

    folium secum,

    Val. Max. 4, 3, 12:

    cum privato comitatu quem semper secum trahere moris fuit,

    Vell. 2, 40, 3:

    magnam manum Thracum secum,

    id. 2, 112, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To draw out, pull out, extract, withdraw:

    trahens haerentia viscere tela,

    drawing out, extracting, Ov. M. 6, 290:

    ferrum e vulnere,

    id. ib. 4, 120:

    e corpore ferrum,

    id. F. 5, 399:

    de corpore telum,

    id. M. 5, 95; cf.:

    gladium de visceribus,

    Mart. 1, 14, 2:

    manu lignum,

    Ov. M. 12, 371; cf.:

    te quoque, Luna, traho (i. e. de caelo),

    draw down, id. ib. 7, 207:

    captum Jovem Caelo trahit,

    Sen. Oct. 810. —
    2.
    To draw together, bring together, contract, wrinkle:

    at coria et carnem trahit et conducit in unum,

    Lucr. 6, 968:

    in manibus vero nervi trahere,

    id. 6, 1190:

    vultum rugasque coëgit,

    Ov. Am. 2, 2, 33.—
    3.
    Of fluids, etc., to draw in, take in, quaff; draw, draw up: si pocula arente fauce traxerim, had drawn in, i. e. quaffed, Hor. Epod. 14, 4; cf. Ov. M. 15, 330:

    aquas,

    Luc. 7, 822:

    venena ore,

    id. 9, 934:

    ubera,

    id. 3, 351 al.:

    ex puteis jugibus aquam calidam trahi (videmus),

    Cic. N. D. 2, 9, 25: navigium aquam trahit, draws or lets in water, leaks, Sen. Ira, 2, 10, 5; cf.:

    sanguinem jumento de cervice,

    to draw, let, Veg. Vet. 3, 43.—Of smelling:

    odorem naribus,

    Phaedr. 3, 1, 4.—Of drawing in the breath, inhaling:

    auras ore,

    Ov. M. 2, 230:

    animam,

    Plin. 11, 3, 2, § 6; cf.:

    Servilius exiguā in spe trahebat animam,

    Liv. 3, 6, 8:

    spiritum,

    to draw breath, Col. 6, 9, 3; Sen. Ira, 3, 43, 4; Cels. 4, 4; Curt. 3, 6, 10: spiritum extremum, [p. 1886] Phaedr. 1, 21, 4:

    penitus suspiria,

    to heave sighs, to sigh, Ov. M. 2, 753:

    vocem imo a pectore,

    Verg. A. 1, 371.—
    4.
    To take on, assume, acquire, get:

    Iris Mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701:

    squamam cutis durata trahebat,

    Ov. M. 3, 675:

    colorem,

    id. ib. 2, 236;

    14, 393: ruborem,

    id. ib. 3, 482;

    10, 595: calorem,

    id. ib. 11, 305:

    lapidis figuram,

    id. ib. 3, 399:

    maturitatem,

    Col. 1, 6, 20:

    sucum,

    id. 11, 3, 60:

    robiginem,

    Plin. 36, 18, 30, § 136. —
    5.
    To drag away violently, to carry off, plunder, = agein kai pherein:

    cetera rape, trahe,

    Plaut. Trin. 2, 2, 12:

    rapere omnes, trahere,

    Sall. C. 11, 4:

    quibus non humana ulla neque divina obstant, quin... in opes potentisque trahant exscindant,

    id. H. 4, 61, 17 Dietsch:

    sibi quisque ducere, trahere, rapere,

    id. J. 41, 5:

    de aliquo trahere spolia,

    Cic. Balb. 23, 54:

    praedam ex agris,

    Liv. 25, 14, 11:

    tantum jam praedae hostes trahere, ut, etc.,

    id. 10, 20, 3; cf.:

    pastor cum traheret per freta navibus Idaeis Helenen,

    Hor. C. 1, 15, 1.—
    6.
    Trahere pecuniam (for distrahere), to make away with, to dissipate, squander:

    omnibus modis pecuniam trahunt, vexant,

    Sall. C. 20, 12.—
    7.
    Of drugs, etc., to purge, rcmove, clear away:

    bilem ex alvo,

    Plin. 25, 5, 22, § 54; 26, 8, 42, § 69:

    pituitam,

    id. 21, 23, 94, § 166:

    cruditates, pituitas, bilem,

    id. 32, 9, 31, § 95.—
    8.
    Trahere lanam, vellera, etc., to draw out lengthwise, i. e. to spin, manufacture: manibus trahere lanam, Varr. ap. Non. 545, 12:

    lanam,

    Juv. 2, 54:

    vellera digitis,

    Ov. M. 14, 265:

    data pensa,

    id. ib. 13, 511; id. H. 3, 75:

    Laconicas purpuras,

    Hor. C. 2, 18, 8.—
    II.
    Trop.,
    A.
    In gen.
    1.
    To draw, draw along; to attract, allure, influence, etc.:

    trahimur omnes studio laudis et optimus quisque maxime gloriā ducitur,

    Cic. Arch. 11, 26; cf.:

    omnes trahimur et ducimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem,

    id. Off. 1, 6, 18:

    allicere delectatione et viribus trahere,

    Quint. 5, 14, 29:

    trahit sua quemque voluptas,

    Verg. E. 2, 65: aliquem in aliam partem, to bring or gain over, Cic. Fam. 10, 4, 2; so,

    Drusum in partes,

    Tac. A. 4, 60:

    civitatem ad regem,

    Liv. 42, 44, 3:

    aliquem in suam sententiam,

    id. 5, 25, 1; cf.

    also: rem ad Poenos,

    id. 24, 2, 8; 23, 8, 2:

    res ad Philippum,

    id. 32, 19, 2:

    ni ea res longius nos ab incepto traheret,

    draw off, divert, Sall. C. 7, 7.—
    2.
    To drag, lead, bring:

    plures secum in eandem calamitatem,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    Lucanos ad defectionem,

    Liv. 25, 16, 6:

    quo fata trahunt retrahuntque, sequamur,

    Verg. A. 5, 709: ducunt volentem fata, nolentem trahunt, Cleanth. ap. Sen. Ep. 107, 11.—
    3.
    To draw to, i. e. appropriate, refer, ascribe, set down to, etc.:

    atque egomet me adeo cum illis una ibidem traho,

    Plaut. Trin. 1, 2, 166: St. Quid quod dedisti scortis? Le. Ibidem una traho, id. ib. 2, 4, 10:

    hi numero avium regnum trahebant,

    drew to their side, laid claim to, claimed, Liv. 1, 7, 1; cf.:

    qui captae decus Nolae ad consulem trahunt,

    id. 9, 28, 6:

    omnia non bene consulta in virtutem trahebantur,

    were set down to, referred, attributed, Sall. J. 92, 2:

    ornatum ipsius (ducis) in superbiam,

    Tac. H. 2, 20:

    cuncta Germanici in deterius,

    id. A. 1, 62 fin.:

    fortuita ad culpam,

    id. ib. 4, 64:

    id ad clementiam,

    id. ib. 12, 52; cf.:

    aliquid in religionem,

    Liv. 5, 23, 6:

    cur abstinuerit spectaculo ipse, varie trahebant,

    Tac. A. 1, 76 fin.:

    in se crimen,

    Ov. M. 10, 68:

    spinas Traxit in exemplum,

    adopted, id. ib. 8, 245. —
    4.
    To drag, distract, etc.:

    quae meum animum divorse trahunt,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    trahi in aliam partem mente atque animo,

    Caes. B. C. 1, 21:

    Vologeses diversas ad curas trahebatur,

    Tac. A. 15, 1.—
    5.
    To weigh, ponder, consider:

    belli atque pacis rationes trahere,

    Sall. J. 97, 2; cf. id. ib. 84, 4: trahere consilium, to form a decision or determination, id. ib. 98, 3.—
    6.
    To get, obtain, derive: qui majorem ex pernicie et peste rei publicae molestiam traxerit, who has derived, i. e. has received, suffered, Cic. Fam. 4, 3, 1:

    qui cognomen ex contumeliā traxerit,

    id. Phil. 3, 6, 16:

    nomen e causis,

    Plin. 15, 14, 15, § 51:

    inde nomen,

    id. 36, 20, 38, § 146:

    nomen ab illis,

    Ov. M. 4, 291:

    originem ab aliquo,

    to derive, deduce, Plin. 5, 24, 21, § 86; 6, 28, 32, § 157:

    scio ab isto initio tractum esse sermonem,

    i. e. has arisen, Cic. Brut. 6, 21: facetiae, quae multum ex vero traxere, drew, i. e. they were founded largely on truth, Tac. A. 15, 68; cf.:

    multum ex moribus (Sarmatarum) traxisse,

    id. G. 46, 2.—
    7.
    Of time, to protract, drag out, linger:

    afflictus vitam in tenebris luctuque trahebam,

    Verg. A. 2, 92; so,

    vitam,

    Phaedr. 3, 7, 12; 4, 5, 37; Plin. 28, 1, 2, § 9:

    traherent cum sera crepuscula noctem,

    was bringing on the night, Ov. M. 1, 219: verba, to drag, i. e. to utter with difficulty, Sil. 8, 79.—
    8.
    To draw out, in respect of time; to extend, prolong, lengthen; to protract, put off, delay, retard (cf.:

    prolato, extendo): sin trahitur bellum,

    Cic. Att. 10, 8, 2; cf. Liv. 5, 10, 7; Sall. J. 23, 2:

    trahere omnia,

    to interpose delays of all kinds, id. ib. 36, 2; Ov. M. 12, 584:

    pugnam aliquamdiu,

    Liv. 25, 15, 14:

    dum hoc naturae Corpus... manebit incolume, comitem aevi sui laudem Ciceronis trahet,

    Vell. 2, 66, 5:

    obsidionem in longius,

    Quint. 1, 10, 48; cf.:

    rem de industriā in serum,

    Liv. 32, 35, 4:

    omnia,

    id. 32, 36, 2:

    jurgiis trahere tempus,

    id. 32, 27, 1:

    tempus, Auct. B. Alex. 38, 2: moram ficto languore,

    Ov. M. 9, 767:

    (legati) querentes, trahi se a Caesare,

    that they were put off, delayed, Suet. Tib. 31 fin.; so,

    aliquem sermone, quousque, etc.,

    Val. Max. 4, 4, 1:

    Marius multis diebus et laboribus consumptis anxius trahere cum animo suo, omitteretne inceptum,

    Sall. J. 93, 1.—
    9.
    Rarely neutr., to drag along, to last, endure. si quis etiam in eo morbo diutius traxit, Cels. 2, 8 med.:

    decem annos traxit ista dominatio,

    Flor. 4, 2, 12.—Hence, tractus, a, um, P. a., drawn on, i. e. proceeding continuously, flowing, fluent, of language:

    genus orationis fusum atque tractum,

    Cic. de Or. 2, 15, 64:

    in his (contione et hortatione) tracta quaedam et fluens expetitur,

    id. Or. 20, 66.—
    B.
    Subst.: tractum, i, n., any thing drawn out at length.
    1.
    A flock of wool drawn out for spinning:

    tracta de niveo vellere dente,

    Tib. 1, 6, 80.—
    2.
    A long piece of dough pulled out in making pastry, Cato, R. R. 76, 1; 76, 4; Apic. 2, 1; 4, 3; 5, 1 al.—Called also tracta, ae, f., Plin. 18, 11, 27, § 106.

    Lewis & Short latin dictionary > traho

См. также в других словарях:

  • CASEUS — lac pressum, Virgilio, Ecl. 1. v. 82. et pressi copia lactis: Illud enim emulctum in caseum cogitur, quod Graeci πήττεςθαι, Latini etiam figi dixerunt: Gallis Formacia seu Formagia, quoniam in forma inferciuntur et struuntur. Sic parietes… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Idiotendreieck — Merksprüche (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Liste der Merksprüche — Merksprüche (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Merksprüche — (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch 1.3 Deutsch… …   Deutsch Wikipedia

  • Merksätze — Merksprüche (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Ochsenformel — Merksprüche (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Peter COHNS — Merksprüche (auch Eselsbrücken ) dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprache 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Liste von Merksprüchen — Merksprüche – auch: Eselsbrücken – dienen dem leichteren Merken von Fakten, Daten und Zusammenhängen durch einprägsame Sprüche. Eine detaillierte Erläuterung steht unter Merkspruch. Inhaltsverzeichnis 1 Sprachen 1.1 Altgriechisch 1.2 Althebräisch …   Deutsch Wikipedia

  • LANUGO — per blanditias, a grandibus natu tractata. Suet. Claud. Ner. c. 34. Quam, (matris suae amitam) cum visitaret: et illa tractans lanuginem eius, ut assolet iam grandis natu (ubi etiam legi potest, iam grandibus natu) per blanditias forte dixisset,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • prolonger — Prolonger, Ducere, Producere, Prolongare, Propagare, Rem aliquam trahere, Prorogare. Prolonger et differer, In serum rem aliquam trahere. Prolonger la guerre, Bellum trahere. Prolonger jusques à la venuë du Prince, In aduentum principis trahere.… …   Thresor de la langue françoyse

  • Hund — 1. A guate Hund ve laft se nit1 u2 an schlecht n is kua Schad. (Unterinnthal.) – Frommann, VI, 36, 63. 1) Verläuft sich nicht. 2) Und. 2. A klenst n Hund na hengt mer di grössten Prügel ou (an). (Franken.) – Frommann, VI, 317. 3. A muar Hüünjen a …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»